بررسی جایگاه انرگیا و انتلخیا در اندیشۀ ارسطو

مفهوم کمال، در اندیشۀ ارسطو و در مابعدالطبیعه، با کلماتی مانند انرگیا و انتلخیا بیان می‌شود که هر دو در انگلیسی بهactuality ترجمه شده است. ارسطو در مباحث مختلف از «انرگیا» و «انتلخیا» سخن گفته است: در مابعدالطبیعه در بحث صورت، قوه و فعل و علل چهارگانه، در علم النفس در تعریف نفْس و در طبیعیات در بحث حرکت و در اخلاق بحث در سعادت به‌نوعی از «کمال» و «فعلیت» استفاده کرده است. پرسش این است که معنای دو واژۀ انرگیا و انتلخیا چیست و چه نسبتی میان معانی آنها در این مباحث مختلف وجود دارد؟ چرا ارسطو از دو واژه برای بیان مقصود خود استفاده کرده است؟ آیا ایندو واژه به هم قابل تحویل هستند؟ ارسطو برای انرگیا و انتلخیا تعریف واضح و صریحی ارائه نکرده است و در قالب مثال‌ها تمایز آن دو را بیان کرده است. تفاوت میان انرگیا و انتلخیا بسیار ظریف است؛ انرگیا به معنای «کار معیّن» و انتلخیا به معنای «کمال و تمامیت» است. در این نوشتاردرپی آن هستیم که ضمن تبیین معنای انرگیا و انتلخیا در اندیشۀ ارسطو، در مباحث مختلفی که او از آنها سخن گفته است به تحلیل جایگاه و تفاوت این دو واژه دست یابیم. به این منظور انرگیا را در چهار معنا،که همگی به همدیگرقابل تحویل هستند و انتلخیا را در دو معنا،که به هم قابل تحویل نیستند آوردیم و به این نتیجه رسیدیم که«انرگیا»معنایی مقدماتی برای معنای«انتلخیا»است.