بهنجارسازی فضای واکه‌ای زبان فارسی

ترسیم واکه‌ها در فضای f1*f2 نه تنها از نظر صوت‌شناختی تولیدی بلکه از نظر رویکردهای ادراکی نیز از اصلی‌ترین ابعاد در بیان کیفیت واکه‌ای محسوب می‌شوند. در ترسیم فضای واکه‌ای مشکل اصلی‌ای که اکثر محققان با آن روبرو هستند ‌این است که ارزش‌های سازه‌های اندازه‌گیری‌شده برای یک واکه یکسان تولید‌شده توسط افراد مختلف، متفاوت است. جهت حذف تنوعات سازه‌ای ناشی از منابع‌ ایجاد تغییر در سازه‌ها همچون تفاوت‌های فیزیولوژیکی میان گویندگان، موضوع بهنجار‌سازی واکه‌ای مطرح می شود. انتخاب میان تکنیک‌های بهنجار‌سازی اگرچه بسته به طبیعت و هدف بررسی می‌تواند متفاوت باشد ولی همان‌طور‌که همگی زبان‌شناسان بر آن توافق دارند فرایند بهنجار‌سازی و عملکرد آن یک امر وابسته به زبان است و یک فرایند بهنجار‌سازی نمی‌تواند موثرترین فرایند در همه‌ی زبان‌ها محسوب شود. از این‌رو در ‌این بررسی جهت بهنجار‌کردن داده‌های زبان فارسی به ارزیابی شیوه‌های مختلف بهنجار‌سازی در زبان فارسی بر اساس دو معیار الف) تکنیک محاسبه میزان همپوشانی و ب) تکنیک تحلیل تشخیصی پرداخته می‌‌شود. شاخصه الف با هدف شناسایی مقیاسی که نسبت به سایرین بهتر بتواند اثر شخص را حذف کند اعمال می‌شود  و معیار ب در جهت حفظ اطلاعات واجی و به منظور ارزیابی قدرت تفکیکی یک تکنیک در جهت جداسازی بسامد‌های سازه‌ای بهنجار‌سازی‌شده به گروه‌های متمایز آوایی تعریف می‌شود. این تحقیق تکنیک نری را به عنوان مطلوب‌ترین شیوه بهنجارسازی جهت حذف و یا کمینه‌کردن تاثیرات فیزیولوژیکی با حفظ تمایزات واجی در زبان فارسی معرفی می‌کند. همچنین فضای واکه‌ای زنان چه در حالت تکیه‌دار و چه بی تکیه بزرگتر از مردان نمایش داده شده است.

Persian vowel space normalization

This study is to evaluate vowel normalization procedures in Persian, from IRIB broadcasters, on the basis of their effectiveness in neutralizing differences in vowel formant data due to interspeaker physiological and anatomicalgender differences. The selection among various normalization techniques (hertz, Mel, Bark, Erb, Gertsmann, Lobanov, Neary, Watt, and Fabricius) depends on their significance in the previous literature and the kind of measurement involved in the provided database. The assessment is mainly performed based on two factors,vowel space overlapping and discriminant analysis . The first factor is done on the basis of increasing in mapping between speaker‘s vowel spaces along the degree of overlap between the two vowel spaces, expressed in terms of that percentage of the male speakers‘ s vowel spaces which overlaps with the female speaker‘s vowel spaces and vice versa.The second part of analysis is devoted to for the importance of maintaining vowels information’s and the power of vowel separation. The results indicate that Neary is the best way in minimizing the physiological effect in Persian while keeping vowel separation’s power safe.