|
|
|
|
معانیِ طرحوارهای حروف اضافه «برای» و «تا» در توضیح دستوری‌شدگی ثانویهآنها
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
عبدالکریمی سپیده ,بابایی فلاح سارا
|
|
منبع
|
پژوهش هاي زبان شناسي - 1400 - دوره : 13 - شماره : 1 - صفحه:65 -88
|
|
چکیده
|
پژوهش حاضر کوششی است معنیشناختی، برای تحلیل معانی طرحوارهای حروف اضافه «برای» و «تا» با رویکردی درزمانی در دورهای تقریباً پنجاه ساله از 1345 تا 1396،به منظور توضیح تغییرات مفهومشناختی و روند دستوری‌شدگی آن‌ها. در این مقاله دستوری‌شدگی ثانویه حروف مذکور با استناد به طرحوارههای تصوری که امکان تبیینی شناختی را فراهم کردهاند، توضیح داده شده است. برای دست یافتن به چنین تحلیلی، معانی هریک از حروف اضافه یاد‌شده به شیوه کتابخانه‌ای و از فرهنگ‌های سخن، دهخدا و کتاب‌های دستورزبان فارسی استخراج شد و پس از تحلیل آن‌ها با استفاده از روش تحلیل مولفه‌ای معنی و با ذکر طرحوارههای تصوریِ متداعی با معانی این حروف اضافه، دامنه تغییرات مفهومشناختی آن‌ها طی دستوری‌شدگی ثانویه بررسی شده است؛ به این ترتیب که با تعیین مولفه معنایی ثابت و تکرارشونده و نیز طرحواره تکرارشونده مرتبط با معانی دادههای مورد بررسی درباره چندمعنایی و دستوری‌شدگی ثانویه آن‌ها به‌صورت مستدل توضیح داده شده است. معنای سرنمونی و معانی حاشیه‌ای هریک از حروف اضافه مدنظر با کمک روش تایلر و ایوانز (2003) تعیین شده است. توصیف و تبیین چندمعنایی حروف اضافه «برای» و «تا» در نتیجه دستوری‌شدگی ثانویه آن‌ها بر اساس معانی طرحوارهای این حروف از جنبههای نوآورانه این پژوهش به شمار میرود. بررسی معنیشناختی حروف نشان میدهند مولفه معنایی ثابت و تکرارشونده در دستوری‌شدگی «برای» هدف است و در دستوری‌شدگی «تا» مقصد است. طرحواره مرتبط با هر دویِ آن‌ها نیز مقصد است. همچنین، هر دو حرف اضافه تغییر مقولهگذر داشتهاند و معانی آن‌ها در پی دستوری‌شدگی ثانویه انتزاعیشدگیِ را نیز پشت سر گذاشته است.
|
|
کلیدواژه
|
دستوری‌شدگی ثانویه، چندمعنایی، طرحوارههای تصوری، تغییرات مفهومشناختی، حرف اضافه
|
|
آدرس
|
دانشگاه شهید بهشتی, دانشکده ادبیات و علوم انسانی, گروه آموزشی زبانشناسی, ایران, دانشگاه شهید بهشتی, دانشکده ادبیات و علوم انسانی, گروه زبانشناسی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
sara.b.fallah@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Schematic Meanings of Prepositions “baraye” and “ta” and Their Secondary Grammaticalization
|
|
|
|
|
Authors
|
Abdolkarimi Sepideh ,Babaei Fallah Sara
|
|
Abstract
|
|
|
Keywords
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|