بررسی ویژگی‌های فردویژۀ واکه‌های سادۀ زبان فارسی بر اساس نظریۀ منبع-صافی

پژوهش حاضر با استفاده از ابزارهای آواشناسی آزمایشگاهی و براساس نظریۀ منبعصافی به بررسی تغییرات بینگوینده و درونگوینده در واکه‌های سادۀ زبان فارسی می‌پردازد. این پژوهش در پیِ آن است تا مشخص کند کدام‌یک از واکه‌های سادۀ زبان فارسی اطلاعات فردویژۀ بیشتری را نشان می‌دهد و کدام پارامتر آکوستیکی بهتر می‌تواند گویندگان فارسی‌زبان را از هم متمایز سازد. به‌منظور بررسی تغییرات بینگوینده و درونگوینده، دو دسته پارامتر آکوستیکی یکی مربوط به حنجره یعنی فرکانس پایه و دیگری پارامترهای مربوط به دستگاه گفتار یعنی فرکانس‌‌های سازه انتخاب شد. فرکانس پایه و فرکانس سازه‌های اول، دوم، سوم و چهارم از منطقۀ ثبات واکه‌های تولیدشده توسط دوازده گویشور مرد فارسی‌زبان استخراج شد. نمونه‌های آوایی با استفاده از برنامۀ praat ویرایش 34، 2، 5 مورد تجزیه و تحلیل آکوستیکی قرار گرفت و تحلیل آماری داده‌ها و مقادیر به‌دست‌آمده از بررسی آکوستیکی نمونه‌های آوایی با استفاده از نرم‌افزار spss ویرایش 0/21 و نرم افزار r ویرایش 3. 3. 3 انجام شد. نتایج نشان داد واکۀ پیشین افتادۀ /a/ در مقایسه با سایر واکه‌ها و فرکانس سازۀ سوم در مقایسه با سایر سازه‌ها اطلاعات فردویژۀ بیشتری را نشان می‌دهند. براساس نتایج، فرکانس پایه نسبت به فرکانس سازه‌ها پارامتر قدرتمندتری در نشان‌دادن تغییرات بینگوینده‌ است. همچنین، نتایج حاکی از این است که فرکانس پایه با فرکانس سازۀ اول همبستگی دارد که این موضوع به نوعی نشانگر رابطۀ متقابل میان بخش‌های منبع و صافی است.