ماهیت زمان حال در زبان فارسی

پژوهش حاضر بدنبال بررسی ماهیت زمان حال در زبان فارسی است. به منظور دستیابی به این هدف، (غیر)اشاره‌ای بودن زمان حال در زبان فارسی، تعبیر زمان حال در ساختارهای مختلف از جمله ساختارهایی که در آن‌ها زمان حال در بند متممی یا موصولی زیر زمان گذشته و آینده درونه شده است، و خوانش‌های مطلق و نسبی زمان حال در زبان فارسی مورد مداقه قرار گرفتند. نتایج نشان می‌دهند که زمان حال زبان فارسی را نمی‌توان مطلقاً اشاره‌ای یا غیراشاره‌ای دانست. در واقع، اگر اشاره‌ای بودن را به‌صورت یک طیف در نظر بگیریم که در سمت چپ آن زبان‌های اشاره‌ای و در سمت راست آن زبان‌های غیراشاره‌ای باشند، زبان فارسی در وسط قرار می‌گیرد. همچنین، نتایج موُید وجود خوانش‌ها و کاربردهای مطلق و نسبی برای زمان حال زبان فارسی می‌باشند. ساخت‌هایی که در آن‌ها زمان حال در بند متممی زیر زمان گذشته درونه شده است حاکی از وجود خوانش مطلق زمان حال هستند چرا که زمان حال علاوه بر همزمانی با زمان گذشته‌ی بند پایه می‌تواند با زمانی بیان جمله نیز همزمان باشد (خوانش دوگانه). ساخت‌هایی که در آن‌ها زمان حال در بندهای موصولی و متممی زیر زمان آینده درونه شده‌اند حاکی از کاربرد نسبی زمان حال زبان فارسی می‌باشند چرا که در این جملات زمان حال ضرورتی ندارد با زمان بیان جمله همزمان باشد. سرانجام، نشان داده شد که بخش مطلق و نسبی زمان حال دارای معنای درون می‌باشند بدین معنا که رویداد  بیان شده با زمان حال درون زمان ارزبابی قرار دارد.

The Nature of Present Tense in Persian

The present study aims at investigating the nature of Persian present tense. To achieve this aim, the (non)indexicality of Persian present tense, the interpretation of relative and complement clauses with presentunderpast and presentunderfuture constructions, and the absolute and relative components of Persian present tense were scrutinized. The results show that Persian cannot be considered as absolutely indexical and nonindexical. Hence, if the indexicality of the present tense of different languages is construed along a continuum with languages with indexical present tense on one extreme and languages with nonindexical preset tense on the opposite extreme, Persian falls somewhere in between. Furthermore, it was revealed that Persian present tense has both relative and absolute functions. Presentunderpast constructions reveal the absolute reading of Persian present tense, since the present tense, in addition to the concurrence with the matrix clause past tense, can be synchronized with utterance time (double reading). Presentunderfuture constructions in complement and relative clauses reveal that Persian present tense has a relative reading because, in these sentences, the embedded present tense is not required to be simultaneous with the utterance time. Finally, it was shown that the relative and absolute parts of the present tense have ‘inside’ meaning, meaning that the event expressed with the present tense is evaluated within time.