برطرف کردن التقای واکه‌ها در ترکی آذربایجانی

این مقاله به بررسی راهکارهای واجی زبان ترکی آذربایجانی برای برطرف کردن التقای واکه ها می پردازد. از آنجا که زبان ترکی، جزء زبان های پیوندی محسوب می شود، در این زبان ها، افزودن وندها به دنبال هم امری طبیعی است؛ بنابراین در حین افزودن وندهای مختلف به ستاک و همچنین افزودن پسوند ها به دنبال هم و ایجاد واژه های مرکب، ممکن است التقای واکه ها صورت بگیرد. برای تحلیل این فرایند، داده های متناسب از زبان ترکی آذربایجانی (گویش مشگین شهری) گردآوری شده است و در چارچوب رویکرد واج‌شناسی بهینگی مورد تحلیل قرار گرفته است. بررسی داده ها نشان می دهد که در این زبان برای برطرف کردن  التقای واکه ها، روش های متفاوتی بر اساس شرایط واژی، واجی و معنایی بکار بسته می شود. در فرایند واژه سازی از نوع ترکیب، حذفv1، در حین افزودن پسوند متشکل از یک واج (یک واکه) به ستاک یا پسوند قبلی، فرایند درج همخوان میانجی، در حین افزودن پسوند متشکل از چند واج با واکۀ دارای مشخصۀ ]+افراشته[ حذف v2(واکۀ پسوند) و در نهایت با افزودن پسوند متشکل از چند واج با واکۀ دارای مشخصۀ]افراشته[ درج همخوان میانجی صورت می گیرد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که در این زبان جایگاه آغازۀ ستاک نسبت به پایانه برجسته محسوب می شود. بنابراین حذف از جایگاه آغازه ستاک مجاز نیست و همچنین اگر پسوند متشکل از یک واج (یک واکه) باشد، برای حفظ ویژگی های معنایی و دستوری حذف واکه پسوند صورت نمی گیرد.

Vowel Hiatus Resolution in Azarbaijani Turkish

This article studies different strategies applied in the Azarbaijani Turkish for resolving vowel hiatus. Because Azarbaijani Turkish is an agglutinative language and in this type of languages, it is common to add several affixes to stems, by adding suffixes to stems and other suffixes and also by making compound words, vowel hiatus may occur. The data related to vowel hiatus in this language (Meshkin Shahr dialect) were collected and treated using Optimality Theory. The results of data revealed that according to morphological, phonological and semantic condition, different phonological patterns are used to avoid V+V sequences. In making compound words, V1  is deleted, in adding monophonemic suffixes to stems or The preceding suffix, epenthesis occurs, in adding complex suffixes with [+high] vowels, V2 (suffix vowel) is deleted and in adding complex suffixes with [high] vowels, epenthesis occurs. Results of this research show that in this language, the onset of stem is prominent and V is preserved in this position, in addition to preserve its semantic and grammatical role, it is impossible to delete monophonemic suffixes.