میزان وابستگی نحوی و معنایی بندهای متممی در زبان فارسی

وابستگی از مهم‌ترین روابط بین عناصر نحوی است. در وابسته‌سازی، واحدی به واحد دیگری وابسته می‌شود. یکی از انواع ساخت‌های وابسته، بند متممی است. در این پژوهش به بررسی میزان وابستگی نحوی و معنایی بندهای متممی زبان فارسی می‌پردازیم. افعال متممی فارسی را براساس عوامل معنایی ازجمله احتمال انجام فعل بند اصلی، هم‌ارجاعی و هم‌زمانی بین بند متممی و بند اصلی، در طبقات متفاوت وابستگی قرار داده‌ایم. سپس، با بررسی عوامل نحوی ازجمله زمان فعل بند متممی، حضور یا نبود متمم‌نما در بند متممی، هم‌واژگانی‌شدگی و یا حالت فاعلی و مفعولی در بندها مشخص کرده‌ایم که کدام افعال دارای بیشترین میزان پیوستگی بین بند اصلی و بند متممی هستند. آن دسته از بندهای متممی که بیشترین پیوستگی را با بند اصلی دارند، گرایش دارند که در یک جمله واحد با بند اصلی قرار بگیرند. در این پژوهش مشخص شد افعال بهره‌کشی بیشترین پیوستگی را بین بند متممی و بند اصلی دارا هستند و گرایش بندها در این افعال برای پیوند در یک جمله واحد بیشتر است؛ بنابراین، در بالای پیوستار متمم‌سازی قرار می‌گیرند. در کنار افعال بهره‌کشی، افعال وجهیتی با پیوستگی یکسان قرار دارند و در پایین پیوستار متمم‌سازی، افعال اداراکی شناختیبیانی قرار می‌گیرند که دارای کمترین پیوستگی بین بند اصلی و متممی هستند. با بررسی عوامل نحوی در پیوند بند متممی و بند اصلی، مشخص شد زبان فارسی از فرایند هم‌واژگانی‌شدگی در پیوند بندهای متممی استفاده نمی‌کند. این پژوهش پیوستاری از افعال متممی فارسی و تاثیر تصویرگونگی بر پیوند این افعال به‌دست می‌دهد.

The rate of semantic and syntactic dependency of complement clauses in Persian

Dependency is one of the significant relations in syntactic elements. . In subordination, a unit is subordinated to another. One kind of subordination is complement clauses. In this study, the rate of semantic and syntactic integration is discussed. Relying on semantic factors, successfulness of main clause verb, coreference and cotemporality of main clause and complement clause; complementtaking verbs of Farsi are put in different classes of dependence. the presence or absence of complementizer in complement clauses, colexicalization or casemarking of the subject and the object are marked in clauses to see which verbs show the most bond in main clauses and complement clauses by studying the semantic factors including the tense of complement clauses. The complement clauses with the most bonds dealing with main clauses tend to join to in a single sentence. It is revealed in this research that manipulation verbs have the most bonds between complement clauses and main clauses and their tendency in such verbs to join in a single sentence is high, so, they are placed above the complementation continuum. beside manipulation verbs, modality verbs with the same bonds are placed in the category, then, below complementation continuum, perceptioncognitionutterance verbs are placed afterwards which have the lowest bond between main clause and complement clause. While studying semantic factors dealing with complement clauses and main clauses, it is revealed that Persian doesnot use colexicalization joined with complement clauses. This research provides a continuum of complementtaking verbs in Persian and the effect of iconicity on linking these verbs.