ارزیابی تاثیر مولفه نفوذپذیری بر ارتقای کیفیت در فضاهای باز عمومی با روش چیدمان فضا (مطالعه موردی: محله باقرآباد شهر رشت)

مقدمه: فضاهای باز شهری عضو جدایی‌ناپذیری شهرها و خصوصاً کلان‌شهرها هستند که مامنی جهت حضور و فعالیت شهروندان بوده و با توجه به اقتضائات زندگی مدرن، امروزه وجود آن‌ها یکی از عوامل اصلی کیفیت محیط زندگی به شمار می‌رود. کیفیت فضاهای شهری خود تابع عوامل متعدد کالبدی، عملکردی، زیبایی شناسانه، اجتماعی و اقتصادی است که از گذشته تاکنون از دیدگاه‌های متفاوت مورد تحلیل و ارزیابی قرارگرفته است. در این مطالعه نیز یکی از مولفه های کیفیت فضای شهری، با توجه به وضعیت توسعه یک محدوده شهری، مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این مطالعه به‌طور ویژه به موضوع نفوذپذیری و دسترسی‌پذیری فضاهای شهری خیابان پرداخته‌ شده است. درواقع هدف آن بوده که مشخص گردد با افزایش دسترسی‌ها و یا به عبارتی احداث معابر دسترسی جدید، تا چه میزان کیفیت محیطی افزایش می‌یابد.روش‌شناسی تحقیق: برای تحلیل از تکنیک چیدمان فضا استفاده شده است و در آن مولفه‌های هم پیوندی، کنترل، انتخاب، عمق و اتصال از دو طریق ویزیبیلیتی (visibility) و آگزیال مپ (axial map) مورد ارزیابی قرارگرفته‌اند. در واقع این مولفه ها در دو نقشه از یک مکان با فاصله زمانی، مورد ارزیابی قرار گرفته اند. قلمرو جغرافیایی پژوهش: برای تحلیل این موضوع، از نمونه مطالعاتی محله باقرآباد شهر رشت استفاده‌ شده است. این محدوده از معابر پر رفت و آمدی تشکیل‌ شده است که در فاصله 25 سال (1373 تا 1398) معبر جدیدی در عرض، تعدادی از معابر شمالی- جنوبی این محدوده را باهم پیوند داده است.یافته ها: ارزیابی‌ها نشان داده است که نقشه‌های سال 1398 تا حد زیادی نسبت به نقشه اولیه، در این مولفه‌ها بهبود یافته است. در واقع با توجه به تحلیل صورت گرفته در خصوص پارامترهای چیدمان فضایی، نتایج نشان داد که همپیوندی در محدوده به‌طورکلی در سال 1398، بیشتر از سال 1373 می‌باشد. نتایج: با توجه به افزایش دسترسی‌پذیری و نفوذپذیری این محدوده به‌واسطه احداث یک خیابان شرقی- غربی، بر این اساس، می‌توان نتیجه گرفت که دسترسی‌پذیری بیشتر موجب افزایش همپیوندی فضایی شده که درنهایت نشانه بهبود کیفیت فضای شهری می‌باشد.

evaluating the effect of the permeability components on theimprovement of quality in public open spaces with the method of space syntax (case study: baqrabad neighborhood of rasht)

introduction: urban open spaces are an integral part of cities, especially metropolises, which are a haven for the presence and activity of citizens, and according to the requirements of modern life, their existence today is one of the main factors in the quality of the living environment .the quality of urban spaces is a function of various physical, functional, aesthetic, social, and economic factors that have been analyzed and evaluated from different perspectives from the past to the present..research aim: in this study, the issue of permeability and accessibility of urban street spaces has been specifically addressed. in fact, the aim was to determine to what extent the quality of the environment increases with the increase of accesses, or in other words, the construction of new access roads.methodology: for analysis, the space arrangement technique has been used, in which the components of interconnection, control, selection, depth and connection in two waysvisibility and axial map are evaluated.studied areas: to analyze this issue, a study sample of bagherabad neighborhood of rasht has been used. this area is composed of busy passages that in the period of 25 years (1373 to 1398) a new passage in width, a number of north-south passages connect this area.results: evaluations have shown that the maps of 1398 have been greatly improved in these components compared to the original map.in fact, according to the analysis of spatial arrangement parameters,the results showed that correlation in the area in general in 1398,it is more than 1373.conclusion: due to the increase in accessibility and permeability of this area through the construction of an east-west street,based on this, it can be concluded that greater accessibility has increased spatial interconnection, which ultimately indicates an improvement in the quality of urban space.