تحلیل ساختاری پیشران های موثر بر وضعیت آینده رقابت پذیری شهری (مورد مطالعه: کلانشهر تهران)

مقدمه: رقابت‌پذیری شهری به‌عنوان رویکردی نوین در برنامه‌ریزی شهری می‌کوشد با داشتن وجود نوعی از رقابت بین شهرها بر سر جذب سرمایه‌های موثر در توسعه و با تاکید بر مزیت رقابتی، از منظری جدید به بحث توسعه شهری بپردازد.هدف پژوهش: هدف مقاله فوق ارائۀ تحلیل اثرات ساختاری پیشران‌های موثر بر وضعیت آینده رقابت‌پذیری شهری در کلان‌شهر تهران است.روش‌شناسی تحقیق: پژوهش ازنظر هدف کاربردی، گردآوری اطلاعات از نوع مطالعات اسنادی در قالب تحلیل محتوا و مصاحبه‌های تخصصی با 20 نفر از خبرگانو به‌صورت دلفی است. 43 پیشران موثر بر آینده وضعیت رقابت‌پذیری کلان‌شهر تهران در 7 بعد اقتصادی، نهادی، کالبدی- مکانی، زیست‌محیطی، فردی- انسانی، اجتماعی- فرهنگی و فناوری و ارتباطات انتخاب‌شده که با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزار micmac پردازش‌شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: کلان‌شهر تهران بر اساس نتایج سرشماری سال 1395، در محدوده مناطق 22 گانه 8679936 نفر جمعیت دارد که در پهنه معادل 716 کیلومترمربع اسکان‌یافته‌اند.یافته‌ها و بحث: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که از مجموع 1359 محرک قابل ارزیابی، 548 رابطه با عدد 2 دارای روابط اثرگذاری نسبتاً قوی است، بعلاوه 196 رابطه عدد 3 دارد و این بدان معنا است که روابط پیشران‌های کلیدی بسیار زیاد بوده و از تاثیرگذاری و تاثیرپذیری زیادی برخوردارند. نظام خوشه‌بندی پیشران‌ها حاکی از تمرکز بر پیشران‌های مستقل است و در حدود 20 پیشران دارای میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری پایینی هستند.نتایج: نتایج نشان می‌دهد که از میان 43 پیشران، 9 پیشران، کلیدی‌ترین پیشران‌های موثر بر وضعیت آینده رقابت‌پذیری کلان‌شهر تهران شناخته‌شده است، به ترتیب: حکمروایی شهری، کیفیت دانشگاه‌ها و نهادهای پژوهشی، دولت الکترونیک، فرم و تراکم شهری، ثبات اقتصادی، سیستم کاربست حمل‌ونقل هوشمند، ایجاد نوآوری از طریق تخصصی شدن اقتصاد منطقه، وجود کسب‌وکار دانش‌بنیان و نوآور، برنامه‌ریزی مدیریت شهر و مدیریت بازار محور شناسایی‌شده است، لذا بایستی اولویت‌دهی به این پیش برنده‌های کلیدی در تدوین راهبرد اصلی آینده رقابت‌پذیری کلان‌شهر تهران از طریق شالوده اسناد فرادست و محتوی طرح برنامه‌ریزی رقابت‌پذیری شهری فراهم آید.

structural analysis of drivers affecting the future status of urban competitiveness (case study: tehran metropolis)

introduction: urban competitiveness as a new approach in urban planning tries to discuss urban development from a new perspective by having a kind of competition between cities to attract effective capital in development and emphasizing competitive advantage.aim of the research: the purpose of this article is to present an analysis of the structural effects of effective drivers on the future state of urban competitiveness in the metropolis of tehran.research methodology: research in terms of practical purpose, collecting information from documentary studies in the form of content analysis and specialized interviews with 20 expertsand it is delphi. 43 drivers affecting the future of tehran metropolitan competitiveness in 7 economic, institutional, physical-spatial, environmental, individual-human, socio-cultural and technological and communication dimensions, which have been processed by structural interaction analysis method in micmac software.geographical area of the research: according to the results of the 2016 census, the metropolis of tehran has a population of 8679936 people in 22 regions, which are settled in an area of 716 square kilometers.findings and discussion: the findings of the study indicate that out of 1359 measurable stimuli, 548 relationships with the number 2 have relatively strong impact relationships, plus 196 relationships have the number 3, which means that the key propulsion relationships are very they are many and have a lot of impact and effectiveness. the propulsion clustering system focuses on independent propulsion and about 20 propellants have low impact and effectiveness.results: the results show that among 43 drivers, 9 drivers are the most important drivers of the future competitiveness of tehran metropolis, respectively: urban governance, quality of universities and research institutions, e-government, urban form and density, economic stability the system of using intelligent transportation, creating innovation through specialization of regional economy, the existence of knowledge-based and innovative business, urban management planning and market-based management have been identified, so priority should be given to these key drivers in formulating the future strategy of metropolitan competitiveness. tehran should be provided through the foundation of upstream documents and the content of the urban competitiveness planning plan.