نقش مولفه های اقتصاد سیاسی در سازمانیابی فضایی کلانشهر رشت با استفاده از تکنیک دیماتل

شهرها محل پیوند و سازمانیابی فضایی نیروها و فرآیندهای طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی در بستر محیط جغرافیایی هستند و شکل‌دهنده روابط و جریان‌های مختلف و متنوع انسان و محیط بر نظام سیاسی حاکم می‌ باشند. اقتصاد سیاسی و مولفه‌های متاثر از آن یکی از این شاخص‌های تاثیرگذار بر روی تحولات و دگرگونی‌های فضاهای شهری هستند. هدف این تحقیق شناسایی مولفه ‌های موثر اقتصاد سیاسی بر سازمان‌یابی فضایی کلانشهر رشت است.روش پژوهش ، توصیفی- تحلیلی است و در آن، از تکنیک چند معیاره (دیماتل) برای شناسایی مولفه‌های اثرگذار و اثرپذیر استفاده شده است. یافته‌ها دلالت بر این دارند که در بین بخش‌های اقتصادی ، کالبدی و سیاسی مدیریتی اقتصادسیاسی، به ترتیب مولفه رانت زمین جهت ایجاد مراکز تجاری ( اقتصادی)؛ تغییر در نظام توزیع کاربری‌ها ( کالبدی) و شاخص عدم مقابله با رانت زمین در سیستم مدیریت شهری (سیاسی مدیریتی) اثرگذارترین مولفه‌ها در سازمان‌یابی فضایی کلانشهر رشت هستند.نتایج: برای بهبود شرایط در سازمانیابی فضایی کلانشهر رشت ضروری است که به مولفه های رانت زمین جهت ایجاد مراکز تجاری، تغییر در نظام توزیع کاربری ها و شاخص عدم مقابله با رانت زمین در سیستم مدیریت شهری توجه ویژه ای شود.

the role of political economy components in the spatial organization of rasht metropolis

cities are the place of connection and spatial organization of forces and natural, social, economic and physical processes in the context of the geographical environment that form the various relations and currents of man and the environment that govern the political system. meanwhile, political economy and its components are one of the influential indicators on the changes and transformations of urban spaces. the purpose of this study is to identify the effective components of political economy on spatial organization of rasht metropolis. the research method in this research is descriptive-analytical. multi-criteria technique (dematel) has been used to identify the effective and efficient components of political economy on the spatial organization of rasht metropolis. findings indicate that among the economic, physical and political-managerial components of political economy, land rent variables, to create commercial (economic) centers; changes in the distribution system of land uses (physical) and the variable of not dealing with land rent in the urban management system (political-managerial) have the most effective role in the spatial organization of rasht metropolis, respectively.