تحلیل فضایی تسهیلات و خدمات گردشگری با تاکید بر برنامه ریزی فضایی ( مورد پژوهی: محور گردشگری زنجان - طارم - ماسوله)

مقدمه ساختار فضایی، ظرفیت منابع و مطلوبیت دسترسی به تسهیلات و خدمات گردشگری در توسعه پایدار و متوازن یک محور گردشگری نقش مهمی دارد. جهت دهی این پژوهش با تحلیل ساختار فضایی حاکم بر محور گردشگری بر اساس رویکرد پویش ساختاری-کارکردی به منظور حرکت به سمت برنامه ریزی فضایی گردشگری است. هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل ساختار فضایی حاکم بر محور گردشگری زنجان، طارم، ماسوله به همراه؛ تحلیل موانع ساختاری و تسهیلگرها در راستای پیاده سازی برنامه ریزی فضایی، هم چنین تحلیل وضعیت بهره مندی ظرفیت منابع و دسترسی خدمات و تسهیلات گردشگری مراکز این محور میباشد. روش شناسی تحقیق: مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از طریق روشهای اسنادی و میدانی بدست امده است. در این پژوهش ابتدا به تحلیل فضایی سارختارها و کارکردهای محور گردشگری مورد مطالعه بر اساس رویکرد پویش ساختاری- کارکردی پرداخته شده و در مرحله بعد معیارهای کلی موثر در خدمات و تسهیلات گردشگری با استفاده از روش دلفی و مطالعات کتابخانه ای شناسایی و با کارشناسان فهرست کاملی از این معیارها به دست آمد و داده متناسب با معیارها، داده های مکانی سطح منطقه جمع آوری شدند. قلمرو پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش محور گردشگری زنجان- طارم- ماسوله میباشد. یافته ها: ساختار فضایی این محور درگیر موانع ساختاری و نیروهای بیرونی از جمله موانع نهادی و حقوقی، موانع اجتماعی و فرهنگی، موانع محیطی و بوم شناختی، موانع خدماتی، موانع اقتصادی بویژه: تمرکزگرایی با روابط بخشی و بالا به پایین، نابرابری ناحیه ای، ضعف حکمروایی محلی و همچنین دارای عرصه های عملکردی از قبیل : بستر کالبدی- زیرساختی و انسانساخت، بستر فرهنگی و اجتماعی، بستر تاریخی جاذبه های گردشگری محور ، کارکردهای جدید شبکه و بستر مهارت گردشگری تولید، اشتغالزایی، کارآفرینی، تغییر مثبت در الگوی عرضه و تقاضای نیروی کار گردشگری، پویایی جریانهای جمعیتی و اقتصاد محلی، ظرفیتهای اقتصادی و اجتماعی محلی و نقش پذیری جوانان و بانوان در راستای پیاده سازی برنامه ریزی فضایی میباشد. نشان میدهد که با فاصله گرفتن از مراکز استان gis نتایج: پهنه بندی فضایی مطلوبیت دسترسی به خدمات و تسهیلات محور مورد مطالعه در نرم افزار به سمت شهرستانهای اطراف، از امکانات زیرساختی و تسهیلات گردشگری محورهای گردشگری نیز به همان نسبت کاسته میشود و ساختار تمرکز گرا و روابط فضایی یک سویه و طرح محور؛ در محور گردشگری مورد مطالعه زمینه ساز تحقق نیافتن برنامه ریزی فضایی در ناحیه شده است.

-spatial analysis of facilities and tourism services with emphasis on spatial planning case study: zanjan, tarom. masoulele tourism axis

spatial structure and desirability of access to tourism facilities and services play an important role in the extent of tourism attraction and the sustainable and balanced development of a tourism axis. the aim of present study is investigating the components of the spatial structure governing the tourism axis of zanjan.tarom. masouleh, analyzes structural barriers and facilitators in implementing spatial planning. this research is an applied research. the data collection method is field and library methods. data analysis using qualitative content analysis techniques, copras technique and gis software with inverse distance weighted spatial analysis (idw) model. the findings of the study show that the spatial structure of this axis involves structural barriers and external forces , also, have functional areas (potential and facilitators) to implement spatial planning that two urban centers of zanjan with 89.6 and the first rank and masuleh with the second 88.1 have a relatively favorable advantage in terms of resource capacity and accessibility of tourism services and facilities and the shit-walidar rural center is in the third rank with an average of 47.9 tahm tourism center with 10.6 rank 4, shirin sou tourism center with 10.6 rank 5 and finally shillander with 9.2 rank 6 which has poor utilization level and in other words, by basking in the center of their departure services and departments are reduced and spatial inequality of facilities and services in this tourism axis is due to the lack of spatial planning in tourism activities