تحلیل فضایی مخاطرات طبیعی با تاکید بر خشکسالی و سنجش ظرفیت سازگاری (مطالعه موردی: سکونتگاه های روستایی، شهرستان رزن، استان همدان)

مقدمه: استان همدان از جمله کانون هایی است که دارای تنوع و فراوانی مخاطرات طبیعی است؛ بنابراین، واکاوی و پایش آنها از جمله خشکسالی که مستقیم با معیشت کشاورزان سرکار دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف: هدف این پژوهش تحلیل فضایی مخاطرات طبیعی با تاکید بر خشک‌سالی و سنجش ظرفیت سازگاری روستاهای شهرستان رزن می باشد. روش شناسی تحقیق: این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی و با با استفاده از ابزار پرسشنامه و پیمایش میدانی به ارزیابی و سنجش ظرفیت سازگاری کشاورزان با خشکسالی پرداخته است. در گام نخست با استفاده از شاخص های مختلف رفتار خشکسالی در منطقه شناسایی و در مرحله دوم استراتژی های سازگاری با خشکسالی توسط کشاورزان تدوین گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که شاخص spi از نظر جداسازی سال های خشک و تفکیک دوره های خشکسالی نسبت به سایر شاخص ها روش مناسب‌تری در پهنه بندی سرزمینی خشکسالی به شمار می رود. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهرستان رزن در استان همدان میباشد. یافته ها: بررسی استراتژیهای سازگاری کشاورزان در سکونتگاههای روستایی شهرستان رزن بیانگر این بود که میزان استفاده جامعه محلی از روشهای سنتی یا بومی جهت سازگاری با شرایط خشکسالی زیاد می باشد. میزان استفاده از روش های سنتی یا بومی و روش های نوین و مدرن جهت سازگاری با شرایط خشکسالی با استفاده از آزمون دوجمله ای مورد آزمون و سنجش قرار داده شده است. نتایج: نتایج حاصل از آمار استنباطی حاکی از آن است که به طور کلی میزان استفاده از روش های سنتی یا بومی جهت سازگاری با شرایط خشکسالی زیاد می باشد همچنین میزان استفاده از روش های نوین و مدرن جهت سازگاری با شرایط خشکسالی متوسط می باشد.

spatial analysis of natural hazards with emphasis on drought and assessment of capacity of adaptation, case study of rural settlements (razan county : hamedan province)

the agricultural sector is largely affected by climate change due to its extensive interactions with the environment.damage to the environment and declining product yields and weakening the household economy are among the consequences of the drought in hamadannatural hazards are part of the behavior of the environment that is likely to occur at any time and place. the frequency, extent, and severity of these hazards, especially drought, have increased in recent decades.understanding the behavior of natural hazards and identifying their focal points for environmental planning and sustainable economic development is importance.hamadan province is one of the hotspots that has a variety and abundance of natural hazards; therefore, their analysis and monitoring, including drought directly affecting the livelihoods of farmers, is of great importance. and to measure the adaptation capacity of the villages of razan city.this research is an analytical-descriptive study using questionnaire and field survey to assess and assess the adaptation capacity of drought farmers. in the first step, different indicators of drought behavior were identified in the region and in the second stage, adaptation strategies were developed by farmers. the results of this study showed that spi index is a more suitable method for drainage landscaping in terms of dry years separation and drought seasons than other indices. that the local community is using traditional or indigenous methods to adapt to drought conditions used. the rate of using traditional or indigenous methods and modern and modern methods to adapt to drought conditions have been tested using binomial test.