تحلیل اثر عوامل طبیعی در الگوی توزیع فضایی سکونتگاه های شهری و روستایی شهرستان خنج

مدیریت و برنامه ریزی ساختار فضایی مناطق در پراکنش بهینه جمعیت بدون توجه به ویژگی های طبیعی، بالاخص عامل ژئومرفولوژی امکان پذیر نمی باشد. همچنین ترسیم چشم اندازها و توسعه آتی بدون لحاظ نمودن پتانسیل ها و نقاط ضعف جغرافیایی مناطق دارای اثرات مطلوبی نمی باشد. شهرستان خنج با تعداد 89 سکونتگاه شهری و روستایی در قسمت جنوبی استان فارس واقع شده است و دارای اقلیم گرم وخشک می باشد. پراکنش سکونتگاه های این شهرستان تحت تاثیر عوامل مختلفی صورت گرفته است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی می باشد که برای بررسی معیار عوامل جغرافیای طبیعی و تاثیر آن در ساخت و ساز سکونتگاه ها در محدوده مورد مطالعه ابتدا ویژگی های جغرافیای طبیعی شهرستان از قبیل شیب، زمین شناسی، گسل، خاک، اقلیم و هیدرولوژی و ...مورد مطالعه قرارداده شد و عوامل مذکور با استفاده از نرم افزار arc gis به صورت رقومی تهیه گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن است که استقرار و توسعه سکونتگاه های شهرستان خنج به طور مستقیمی تحت تاثیر ژئومرفولوژی منطقه بویژه عامل توپوگرافی، درصد شیب اراضی، قابلیت کشت اراضی و فاصله از رود و گسل صورت گرفته است. کاربری اراضی حدود  28 درصد از سکونتگاه های شهرستان خنج در محدوده اراضی زراعی آبی قرار گرفته اند و تقریباً بیش از نیمی از سکونتگاه های این شهرستان در محدوده اراضی بایر(با پوشش گیاهی ضعیف) قرار دارند. بررسی عامل کاربری اراضی ارتباط تنگاتنگ این مقوله را با نوع معیشت ساکنان و سطح فناوری آن ها در بهره برداری از محیط نمایان می سازد. نتیجه  حاصل از این بررسی نشان می دهد از بین این عوامل طبیعی، توپوگرافی و نزدیکی به آب های جاری و رودخانه، بیشترین تاثیر را در پراکندگی فضایی سکونتگاه های شهرستان خنج داشته است.