اثر شدّت‌های مختلف چرا بر خصوصیات کمّی و کیفی اندام‌ هوایی درمنه دشتی (مطالعه موردی: مناطق قوشه و لوکه در استان سمنان)

به منظور بررسی اثر چرا با شدّت های متفاوت بر کمیت و کیفیت علوفه اندام هوایی درمنه دشتی، نواحی قوشه و لوکه در استان سمنان انتخاب شد. در هر ناحیه سه منطقه با شدّت های چرایی متفاوت شامل منطقه مرجع (قرق)، کلید (چرای متوسط) و بحرانی (چرای سنگین) انتخاب شد. در هر منطقه تولید در واحد سطح محاسبه و اقدام به نمونه برداری از اندام هوایی 15 پایه گیاهی شد و نمونه ها به آزمایشگاه منتقل شد. نتایج در قوشه نشان داد؛ چرای سنگین بر مقدار پروتئین، فسفر، انرژی متابولیسمی، ماده خشک قابل هضم، دیواره سلولی بدون همی سلولز و تولید اثر معنی دار دارد. چرای متوسط تاثیری بر تولید در واحد سطح و نسبت برگ به ساقه درمنه دشتی نداشت، ولی چرای سنگین موجب کاهش تولید (75 درصد)، درصد تاج پوشش (72 درصد) و نسبت برگ به ساقه (55 درصد) شد. حساس ترین پارامتر کیفی نسبت به چرای دام، پروتئین بود که در هر دو تیمار چرای متوسط و سنگین کاهشی معنی دار به ترتیب معادل 20 و 44 درصد نسبت به منطقه قرق داشت. نتایج در لوکه نشان داد چرای متوسط تاثیری بر هیچ یک از کمیت های اندازه گیری شده نداشت. اما چرای سنگین منجر به کاهش معنی دار پروتئین به میزان 50 درصد شد. همچنین چرای سنگین منجر به کاهشی به ترتیب به مقدار 28 و 21 درصد در میزان انرژی متابولیسمی و درصد ماده خشک قابل هضم، افزایش معنی دار دیواره سلولی به میزان 21 درصد و کاهش معنی دار به ترتیب به میزان 60، 43 و 56 درصد در مقادیر متوسط پوشش تاجی، نسبت برگ به ساقه و تولید نسبت به تیمار قرق در اندام هوایی درمنه شد. نتیجه این پژوهش نشان داد اگر چه چرای سنگین دام منجر به کاهش شدید کمیت و کیفیت تولید در واحد سطح خواهد شد ولی چرای متوسط تاثیری منفی بر ویژگی های کمی و کیفی علوفه گونه درمنه دشتی نخواهد داشت.