تاثیر عوامل محیطی بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی گونه گیاهی(l.) gundelia tournefortii در مراحل مختلف رویشی

گونۀ gundelia tournefortii یک گیاه داروییعلوفه ای است که به طور خودرو در مراتع کوهستانی، اراضی سنگلاخی رویش دارد و از تیره آفتابگردان است. رشد و عملکرد گیاهان در اکوسیستم ها و رویشگاه های طبیعی مختلف تحت تاثیر عوامل زیادی، نظیر نوع گونه، ارتفاع از سطح دریا، اقلیم منطقه، موقعیت جغرافیایی و خاک قرار دارد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر عوامل محیطی بر میزان فعالیت آنتی اکسیدانی گونه g. tournefortii در مراحل مختلف رویشی و در مراتع اشترانکوه از توابع استان لرستان می باشد. برگ و ساقه این گیاه از 4 طبقه ارتفاعی (m2700 m1900) با فواصل 200 متر ارتفاع و در سه دوره رشد (دوره رویشی، گلدهی و بذردهی)، جمع آوری شده و بعد از خشک شدن با متانول 80 درصد عصاره گیری شد. فعالیت آنتی اکسیدانی آن ها با استفاده از روش سنجش ظرفیت پاک سازی رادیکال های آزاد dpph(2و2 دی فنیل پیکریل هیدرازیل[1]) سنجیده شد. این پژوهش در قالب طرح فاکتوریل بر پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. براساس آزمون واریانس چندمتغیره (manova) و مقایسه میانگین ها، میزان [2]ic50 عصاره متانولی در طبقات مختلف ارتفاعی و مراحل زایشی و رویشی گونۀ g. tournefortii اختلاف معنی داری (05/0 (p<وجود دارد. برگ و ساقه g. tournefortii در طبقه ارتفاعی اول (m2100 m1900) و در دوره گلدهی، از فعالیت آنتی اکسیدانی بیشتری برخوردارند. همچنین باتوجه به آزمون همبستگی پیرسون، ارتفاع از سطح دریا، درصد آهک و درصد شن خاک دارای همبستگی مثبت با مقادیر ic50 هستند و با افزایش این عوامل محیطی، میزان ic50 عصاره متانولی گونه مورد مطالعه افزایش یافته که نشان دهندۀ کاهش فعالیت آنتی اکسیدانی است. درصد سیلت، رس، ec و ph خاک همبستگی منفی با مقادیر ic50 دارد به طوری که افزایش این فاکتورها، با کاهش مقادیر ic50 و افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی g. tournefortii همراه بوده است.