اثر تنش خشکی و کاربرد زئولیت بر برخی خصوصیات خاک و ویژگی‌های رویشی گونه Halothamnus Glaucus در مناطق خشک

استفاده از تکنیک های جدید، با هدف افزایش توان ذخیره سازی آب در خاک، یکی از روش های مقابله با شرایط سخت کمبود رطوبت در مناطق خشک است. به منظور ارزیابی تاثیر سطوح مختلف ماده معدنی زئولیت (کلینوپتیلولایت) و تنش خشکی بر برخی خصوصیات خاک و ویژگی های رویشی halothamnus glaucus، کشت شده در عرصه واقع در منطقه عمرانی شهرستان گناباد، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 25 تکرار انجام شد و اثر تیمار سه سطح مصرف ماده اصلاح کننده زئولیت (صفر، 10 و 15 درصد وزنی) و تیمار آبیاری (آبیاری معمول در منطقه: هر30 روز یک بار و کم آبیاری: هر 60 روز یک بار)، موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، ظرفیت تبادل کاتیونی (cec) خاک، تحت تاثیر حداقل 10 درصد وزنی زئولیت نسبت به شاهد 27.9 درصد افزایش داشته و با افزایش مقدار زئولیت در خاک ظرفیت تبادل کاتیونی افزایش می یابد. همچنین کاربرد حداقل 10 درصد وزنی زئولیت و آبیاری معمول در منطقه، ارتفاع اندام هوایی را 12.5 درصد، پتاسیم قابل جذب را 26.4 درصد و رطوبت قابل دسترس گیاه را 36.2 درصد افزایش داده است. تیمار کم آبیاری در حضور حداقل 10 درصد وزنی زئولیت کلینوپتیلولایت، بر درصد استقرار نهال و ارتفاع اندام هوایی ، تاثیر معنی دار نداشت. بدین ترتیب می توان فواصل زمانی آبیاری نهال های عجوه را به دو برابر افزایش داد، بدون آنکه تاثیر منفی بر درصد استقرار و ارتفاع اندام هوایی گیاه داشته باشد. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق و فراوانی منابع معدنی زئولیت کلینوپتیلولایت در ایران، به نظر می رسد استفاده از این ماده می تواند تنش خشکی در فصول خشک سال را برای گیاهان مناطق خشک کاهش دهد.

Effects of water deficit and Zeolite application on some soil properties and growth parameters of Halothamnus glaucus in arid land ecosystems

Various soil amendments have been introduced to increase soil water storage in the arid regions. A factorial research with completely randomized design with 25 replications was carried out to evaluate the effects of three amount of Zeolite (Clinoptilolite) (0, 10 and 15 wt%) and two irrigation intervals (every 30 and 60 days) on the growth characteristics of Halothamnus glaucus and soil properties in Emrani area located in Gonabad Iran. The results indicated that the application of at least 10 wt% of Zeolite in the soilamp;cedil; increases the height of H. glaucus, CEC, Potassium and plant available water 12.5%, 27.9%, 26.4% and 36.2% respectively. According to the results, the amp;ldquo;60 days intervalamp;rdquo; irigation treatment with the use of at least 10 wt % Zeolite had no significant effect on the establishment of H. glaucus. This study indicated that the Zeolite extracted from frequent and available mines can be used efficiently to reduce water stress in plants and enhance plant growth in arid ecosystems and combating desertification programs in Iran.