اثر شدت‌های مختلف چرای دام برخصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در مراتع جنوب شرقی سبلان

تغییرپذیری خواص فیزیکی و شیمیایی خاک بر اثر شدت های مختلف چرای دام می تواند در مدیریت و حفظ خاک و پوشش گیاهی مراتع مورد توجه قرار گیرد. این پژوهش با هدف بررسی اثرپذیری عوامل فیزیکی و شیمیایی خاک از شدت های مختلف چرای دام در سه روستا معرف با شدت های مختلف چرای دام انجام شد. در هر منطقه، نمونه برداری از خاک درون پلات های یک مترمربعی که به صورت تصادفی سیستماتیک در طول ترانسکت های 600 متری مستقر شدند، انجام شد. به منظور اندازه گیری خواص فیزیکی و شیمیایی خاک، در هر منطقه 6 نمونه خاک مرکب و 18 نمونه خاک دست نخورده با استفاده از استوانه فلزی از عمق 150 و 3015 سانتی متری شامل سه نمونه خاک مرکب در هر عمق تهیه گردید. نتایج نشان داد که از بین خصوصیات خاک مورد بررسی، خواص فیزیکی خاک (درصد رطوبت، تخلخل، وزن مخصوص ظاهری، بافت، میانگین قطر وزنی خاکدانه ها) بیشتر تحت تاثیر چرا قرار گرفتند. با افزایش شدت چرا، میانگین قطر وزنی خاکدانه ها، درصد رطوبت، تخلخل، وزن مخصوص ظاهری، درصد ماده آلی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، اسیدیته و هدایت الکتریکی تحت تاثیر قرار گرفته و با تداوم چرای شدید، توزیع مناسب اندازه ذرات در خاک کاهش یافت. با توجه به نتایج این تحقیق می توان چنین نتیجه گیری کرد که افزایش شدت چرای دام در مناطق معرف منجر به تخریب ساختمان خاک و باعث به هم خوردگی در ویژگی های فیزیکی آن گردید. برای مدیریت زیست بوم های مرتعی در این مناطق نیاز به اقدامات عملی در جهت کنترل شدت چرا می باشد.

Effects of different grazing intensities on some soil physical and chemical properties in southeastern rangelands of Sabalan mountain

Evaluating the effects of different grazing intensities on soil physical and chemical properties is required to achieve appropriate management plans. This study was conducted in three rural areas in Sabalan mountain rangelands. A random systematic sampling method was used to collect soil samples along 600 meters transects. Six composite and 18 intact soil samples were collected using soil sampling cylinders within two depths including 015 and 1530 cm from soil surface. According to the results, soil humidity percent, porosity, particle density, texture, and mean weight diameter were among soil physical charatersitics that were significantly affected by grazing in the study area. Soil organic matter, nitrogen, phosphorus, potassium, pH and EC were also affected by severe grazing pressure. Continuing heavy grazing leads to destruction of soil structure, hence controling grazing intensity is very important to avoid irreversible and inappropriate changes in soil characteristics.