بررسی دینامیک کربن آلی در اجزا اندازه‌ای خاک کاربریهای مختلف اراضی

هدف از این تحقیق بررسی تاثیر کاربریهای مختلف اراضی بر توزیع کربن آلی در اجزا اندازه‌ای خاک می‌باشد. بدین منظور تیمارهای کشت آتریپلکس 18 ساله با شدتهای چرایی متوسط، شدید و بصورت قرق، همچنین آتریپلکس 3 ساله قرق، اراضی کشت جو آبی و تیمار شاهد (اراضی طبیعی بدون کشت بوته) در قطعه چهار شهریار انتخاب شدند. نمونه برداری خاک به روش تصادفی سیستماتیک در سه تکرار برای هر تیمار و از عمقهای 10-0، 30-10 و 100-30 سانتی‌متری انجام شد. تفکیک اجزا اندازه‌ای خاک با استفاده از الکهای 18، 35، 60 و270 مش صورت گرفت و خاکهای هر عمق به 5 کلاس اندازه‌ای تقسیم شدند و درصد کربن موجود در هر یک از اجزا اندازه‌ای اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که محتوای کربن آلی خاک با کاهش اندازه ذرات در همه تیمارها افزایش ‌یافت و در تمامی اعماق خاک بیشترین مقدار کربن آلی به ترتیب در اجزا اندازه‌ای f5 و f4 وجود دارد بطوری که درصد کربن در اجزا اندازه‌ای µ250 > بیشتر از میانگین درصد کربن کل خاک و در اجزا اندازه‌ای µ250 < کمتر از آن است. تیمارهای مورد بررسی علی رغم اینکه از نظر درصد کل کربن با یکدیگر اختلاف دارند ولی بطور کلی از لحاظ نسبت کربن اجزا اندازه‌ای به کل کربن خاک اختلاف زیادی در اجزا اندازه‌ای گوناگون وجود ندارد. فقط تمامی تیمارها باعث کاهش این نسبت در اجزا اندازه‌ای درشت 2- 1 میلی‌متر نسبت به شاهد و افزایش آن در اجزا اندازه‌ای µ250 > در اراضی جو آبی و آتریپلکس 18 ساله با چرای شدید شده‌اند که نشان دهنده تمایل کربن به تجمع در اجزا اندازه ای ریز خاک است و کلا هر گونه مدیریت اراضی که باعث افزایش تجمع کربن در اجزا اندازه‌ای ریز خاک شود می‌تواند گامی در جهت ترسیب پایدار کربن خاک باشد.