بررسی اثر نوع دام چراکننده بر پوشش گیاهی و خاک با استفاده از روش تجزیه و تحلیل چند متغیره

با توجه به تاثیر نوع دام چراکننده بر تغییرات پوشش گیاهی و خاک و اهمیت و لزوم شناخت روابط بین این عوامل بوم-شناختی در اداره صحیح اکوسیستم های مرتعی، این تحقیق به بررسی تغییرات ترکیب گیاهی و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک تحت دو رژیم چرایی دام اهلی (گوسفند و بز) و وحشی (آهو) در مراتع دشتی کالمند- بهادران استان یزد پرداخته است. بنابراین پس از تعیین مناطق رویشی، نمونه برداری از پوشش گیاهی و خاک در هر یک از این مناطق به روش تصادفی سیستماتیک، با استفاده از 10 ترانسکت 100 متری به طور تصادفی و قرار دادن 3 پلات 2 متر مربعی بر روی هر ترانسکت به صورت سیستماتیک صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله نرم افزار canoco4 انجام شد. نتایج آنالیز rda نشان داد که دو تیمار یعنی دام اهلی و حیات وحش محور اول را تحت تاثیر قرار دادند. گونه هایی از قبیل colchicum kotschyi،stachys inflata ، iris songarica، lolium rigidum، boissiera squarrosa، noae mucronata و astragalus sp. همچنین درصد سنگ و سنگریزه در منطقه چرایی حیات وحش افزایش یافتند. در مقابل گونه هایی مانند echinops sp.، scorzonera sp.،launea acantodes، zygophyllum eurypterum، stipa barbata وpeganum harmala و درصد خاک و لاشبرگ در منطقه دام اهلی حضور بیشتری یافته اند. گونه غالب artemisia sieberi و گونه های lactuca sp. و cousinia sp. تحت تاثیر چرای دام اهلی و حیات وحش قرار نگرفت. از بین عوامل خاکی بافت و رطوبت و تا حدودی کربن آلی کمتر نسبت به نوع چرا در دو منطقه واکنش نشان داده اند، در حالی که ec، ph، درصد آهک و وزن مخصوص ظاهری در منطقه تحت چرای دام اهلی مقادیر بیشتری را به خود اختصاص دادند. با توجه به تغییرات به-وجود آمده در خاک و پوشش گیاهی منطقه، چرای حیات وحش با اثرات مثبتی همراه بوده است که مدیریت اعمال شده در این بخش می تواند در بهبود شرایط در منطقه چرای دام اهلی مد نظر قرار گیرد.