بررسی اثر فاصله از روستا بر تغییر ترکیب و تنوع پوشش گیاهی در مراتع جنوب شرقی سبلان

این تحقیق با هدف امکان‌سنجی استفاده از چهارچوب کانون های بحران (روستا) در ارزیابی تخریب مراتع با تاکید بر ترکیب و تنوع پوشش گیاهی در جنوب شرقی سبلان انجام گرفت. نمونه برداری از پوشش گیاهی و خاک در سه کانون بحرانی آلوارس، لاطران و ورگسران و سه شدت چرایی سنگین، متوسط و سبک با استفاده از پلات های یک متر مربعی در امتداد یک ترانسکت 100 متری انجام شد. پس از مشخص کردن ترکیب گونه ای، از تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها، شاخص های تنوع و یکنواختی، تجزیه خوشه ای و تجزیه به مولفه های اصلی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد در هر سه روستا و در هر سه فاصله غلبه با گونه های کلاس سه مرتعی (بیش از 56 درصد) می باشد. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها نشان داد که روند تغییرات در مقدار تولید، تراکم و تاج پوشش در روستاهای آلوارس و ورگسران وجود دارد، ولی در روستای لاطران روندی مشاهده نشد (05/0p < ). در تجزیه و تحلیل کلی سه روستا نتایج نشان داد که پارامترهایی مانند تولید و تاج پوشش دارای روند تغییرات مشخص، ولی سایر پارامترها فاقد روند می باشند (05/0p < ). نتایج شاخص های تنوع و یکنواختی روند مشخصی را نشان نداد، ولی سایت ها از تنوع نسبتاً بالایی برخوردار هستند (05/0p < ). نتایج گروه بندی نشان داد که سایت ها با مشارکت تمامی پارامترها قابل تفکیک نمی باشند (01/0p < ). با توجه به تبدیل و تخریب صورت گرفته در این مراتع و چگونگی پراکنش کانون های بحرانی روستا، استفاده از این چهارچوب در ارزیابی تخریب مناسب نمی باشد. توصیه می گردد مطالعات بیشتری در دامنه های مختلف سبلان تکرار گردد تا امکان سنجی استفاده از این چهارچوب در ارزیابی تخریب این مراتع حاصل گردد. در مدیریت این مراتع به اصلاح ترکیب گونه ی باید توجه گردد.