بررسی برخی عوامل محیطی ناشی از تغییرات ارتفاعی بر استقرار پوشش گیاهی در مراتع ییلاقی رشته کوه البرز

به‌منظور بررسی اثر عوامل کوهسری بر روی پوشش گیاهی در برشی عرضی از رشته کوه البزر، در راستایی به طول 19 کیلومتر (در منطقه هزارجریب شهرستان بهشهر، از سرخ گریوه تا بادله کوه) به نمونه‌برداری اقدام شد. در این امتداد، بر روی خطوط تراز به فاصله ارتفاعی 100 متر، نمونه‌برداری از پوشش گیاهی و خاک منطقه انجام شد. برای نمونه‌برداری از پوشش گیاهی دو ترانسکت به طول 100 متر در جهت شرق و غرب و در آنها حضور و عدم حضور گیاهان در فاصله نیم متر از یکدیگر بر روی ترانسکت ثبت شد. در این تحقیق برای درک بهتر ارتباطات از روش‌های طبقه‌بندی شامل تجزیه خوشه‌ای و تجزیه چندمتغیره شامل cca و dca استفاده شد. با توجه به اینکه ویژگی های اکولوژیک گیاهان، مصداقی برای اثر کوهسری مورد انتظار بود، پوشش گیاهی معیاری مناسب جهت تعیین عوامل کوهسری تشخیص داده شد. مهمترین عوامل تاثیر گذار بر استقرار پوشش گیاهی شامل توپوگرافی، اقلیم و خاک نیز با استفاده از pca مورد بررسی قرار گرفتند. بر این اساس عامل ارتفاع مهمترین عامل تشخیص داده شد. ارتباط بین جوامع گیاهی مستقر در محدوده مورد مطالعه و عوامل محیطی تاثیرگذار بر آن نیز به‌وسیله cca مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که استقرار گیاهان اجتماع acantholimon- acanthophyllum تحت تاثیر ارتفاع است، پوشش گیاهی زیراجتماع fagus-carpinus تا حد زیادی به جهت دامنه و همبستگی مثبت آن با مقدار پتاسیم خاک، وابسته است. زیراجتماع carpinus-poa به‌دلیل در معرض نور خورشید قرار گرفتن دارای بالاترین میانگین دما بود، از این‌رو گیاهان این زیراجتماع با خشکی نسبی، نور و حرارت به نسبت بالای آن سازگاری پیدا کرده اند.