بررسی کارآیی شش روش تعیین وضعیت در مراتع نیمه استپی منطقه زاگرس مرکزی

این تحقیق با هدف بررسی و مقایسه کارآیی برخی از روش‌های تعیین وضعیت مرتع شامل روش‌های چهار‌فاکتوری، چهارفاکتوری تعدیل‌شده، فرکانس، مقایسه با مرجع، استرالیایی و استرالیایی تعدیل‌شده در 7 سایت واقع در دو مکان مرتعی از رویشگاه نیمه استپی استان اصفهان انجام شد. ابتدا با توجه به وضعیت پوشش گیاهی و خاک سایت‌های مورد مطالعه و نظر سه نفر کارشناس خبره، تعداد 4 وضعیت شاهد (عالی، خوب، متوسط و ضعیف) شناسایی و در هر سایت با استفاده از روش سیستماتیک-تصادفی تعداد 30 پلات یک متر مربعی قرار داده شد و داده‌های مورد نیاز برای استفاده از روش‌های مختلف ارزیابی مراتع از جمله میزان تولید گیاهان، درصد پوشش تاجی، داده‌های مربوط به وضعیت خاک سطحی و فراوانی گونه‌های گیاهی اندازه‌گیری شد. وضعیت مرتع در تمامی این سایت‌ها با استفاده از 6 روش مورد ارزیابی، تعیین شد. برای مقایسه روش‌ها، وضعیت‌های بدست آمده از روش‌های مختلف با وضعیت‌های شاهد مقایسه و میزان تشابه نتایج در روش‌های مختلف نیز بررسی شد. روش‌هایی که اختلاف کمتری را با روش شاهد نشان دادند و همچنین نتایج ارزیابی آنها از تشابه بیشتری با سایر روش‌ها برخوردار بود، به‌عنوان روش‌های برتر انتخاب شدند. با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) و در نظر گرفتن معیارهای صحت روش، زمان اجرا، عینی بودن، راحتی کار، مناسب بودن دامنه امتیاز و تعداد پارامترها، روش‌های مورد مطالعه در نرم‌افزار expert choice مقایسه شد. نتایج نشان داد که روش چهار فاکتوری، استرالیایی تعدیل‌شده و فرکانس روش‌های مناسبی برای بررسی وضعیت مراتع در رویشگاه‌های نیمه استپی است. همچنین روش فرکانس بهترین روش به لحاظ زمان اجرا، عینی بودن، راحتی کار و تعداد پارامترهای مورد ارزیابی است. همچنین روش استرالیایی تعدیل‌شده به لحاظ صحت روش و مناسب‌بودن دامنه امتیازات مناسبترین روش تشخیص داده شد. نداشتن روش مبنا برای ارزیابی روش‌های تعیین وضعیت مرتع از جمله مشکلات مطالعات از این نوع است.