بررسی اثر چرای دام بر ترکیب گیاهی در طول شیب تغییرات بارش در مراتع خشک و نیمه‌خشک

این تحقیق با هدف بررسی اثر چرای حیوانات بر ترکیب جوامع گیاهی در طول شیب تغییرات بارش در برخی مراتع خشک و نیمه‌خشک استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری، در پاسخ به این سیوال که تغییرات ترکیب جوامع گیاهی به چرای حیوانات در طول شیب تغییرات بارش (از 250 تا 1423 میلی‌متر) چگونه است و اینکه آیا چرای حیوانات در مراتع با میزان بارندگی کم موجب تغییر بیشتری در ترکیب جوامع گیاهی مرتعی می‌شود یا در مراتعی که میزان بارندگی بیشتر است؟ انجام شد. در این تحقیق اطلاعات مربوط به درصد پوشش گیاهان 41 منطقه که در پلات‌های یک تا 4 متر مربعی تخمین زده شده است، جمع‌‌آوری گردید. به‌منظور بررسی تغییر در ترکیب گیاهی در اثر چرای حیوانات از روش رج‌بندی تحلیل تطبیقی قوس‌گیری شده استفاده شد. برای بررسی اثر متقابل چرای حیوانات و بارش، از مکان مناطق بر روی محور اول تحلیل تطبیقی قوس‌گیری شده به‌عنوان متغیر پاسخ (ترکیب گیاهی جوامع گیاهی) و چرای حیوانات، بارش و اثر متقابل آنها به‌عنوان متغیر مستقل در تحلیل خطی عمومی استفاده شد. نتایج حاصل از روش رج‌بندی نشان می‌دهد که چرای حیوانات، شیب تغییرات اصلی در منطقه بوده و محور اول تحلیل تطبیقی قوس‌گیری شده شیب تغییرات چرای حیوانات را نشان می‌دهد. نتایج تحلیل عمومی خطی نیز نشان داد که فقط چرای حیوانات، اثر معنی‌داری برای تغییرات ترکیب جوامع داشته است (05/0p < )، و تغییرات بارش و اثر متقابل بارش و چرا اثر معنی‌داری را نشان نداده است (05/0p > ). به‌عبارت دیگر تغییر در ترکیب پوشش گیاهی در بین مناطق با چرای سبک و سنگین تحت تاثیر میزان بارندگی نبوده و در هر دو منطقه با بارندگی زیاد و بارندگی کم تغییرات در ترکیب پوشش گیاهی یکسان است. همچنین نتایج نشان داد که چرای حیوانات باعث کاهش تغییرات در ترکیب گیاهی در طول شیب تغییرات بارش شده است در شرایطی که این تغییرات در مناطق شاهد یا با شدت کم چرای حیوانات مشاهده می‌شود. نتایج بیانگر این موضوع است که تغییر در ترکیب گیاهی مناطق مورد بررسی در اثر چرای حیوانات در مناطقی که بارندگی زیاد و کم داشته‌اند، یکسان بوده و این فرضیه که چرای حیوانات تغییرات بیشتری را در ترکیب گیاهی مناطق خشکتر بوجود می‌آورد، رد می‌شود.