بررسی ترکیب شیمیایی، آزمون تولید گاز و تخمین انرژی قابل متابولیسم گونه Kochia Prostrata در مراحل مختلف فنولوژی در مراتع نیمه‌استپی استان اردبیل

برای تعیین کیفیّت و قابلیت هضم علوفه گونه kochia prostrata [l.] schrad. از دو منطقه نیور شهرستان اردبیل در ارتفاع 2000-1900 و مشگین شهر در ارتفاع 1400-1300 متری از سطح دریا در استان اردبیل، نمونه برداری انجام شد. در کل تعداد 18 نمونه از این گونه در سه مرحله فنولوژیک شامل رشد رویشی، گل دهی و بذردهی برداشت شد. ترکیبات شیمیایی، قابلیت هضم آزمایشگاهی و آزمون تولید گاز در زمان های 0، 2، 4، 6، 8، 12، 24، 48، 72 و 96 ساعت تعیین شد. مقدار گاز تولیدی و فراسنجه های آن با استفاده از مدل p= a+b(1-ect) اندازه گیری و تخمین، برای مقایسه فراسنجه هایی مانند a، b، c و مقادیر انحراف معیار از آزمون دانکن در سطوح احتمال یک و 5 درصد استفاده شد. نتایج نشان داد در مرحله رشد رویشی، پروتیین خام بیشتر و دیواره سلولی کمتر است. تولید گاز در مرحله اول رشد، بیشتر و مقدار آن از بخش محلول و نامحلول در مرحله رویشی در دو منطقه مشگین و نیور به ترتیب 97/64، 69/63 میلی لیتر به‌دست آمد، انرژی قابل متابولیسم در مرحله رشد رویشی برای منطقه مشگین و نیور به ترتیب 20/2، 18/2 مگاکالری بر کیلوگرم ماده خشک برآورد شد. با پیشرفت مراحل رشد گیاه، میانگین مقادیر ماده خشک، پروتیین خام، خاکستر خام و چربی خام کاهش معنی‎داری (01/0 > p) نشان داد و بر میانگین مقادیر دیواره سلولی، دیواره سلولی بدون همی‎سلولز و ماده آلی افزوده ‎شد. در کل تفاوت معنی داری در انرژی قابل متابولیسم، قابلیت هضم و تولید گاز این گونه در بین دو منطقه نیور و مشگین مشاهده نشد. در مقایسه اثر متقابل مرحله، منطقه و ارتفاع، هر چند اثر مرحله یا سایر موارد تفاوت معنی داری به صورت موردی نشان دادند، ولی در کل اختلاف معنی داری مشاهده نشد. انرژی قابل متابولیسم در مرحله رشد رویشی بیشتر از مراحل بعد بود، زیرا پروتیین خام و کربوهیدرات های محلول گیاه در مرحله رویشی بیشتر بوده است، در نتیجه بهترین زمان چرا در مراتع نیمه استپی اردبیل در مرحله تکمیل شدن رشد رویشی است.