بررسی تاثیر عملیات مکانیکی اصلاح و احیا مراتع بر تغییرات فصلی و ماهانه میزان تصاعد دی اکسید کربن خاک (مطالعه موردی: مراتع سرخه، استان سمنان)

تحقیق حاضر به‌منظور بررسی تغییرات ماهانه و فصلی میزان تصاعد دی اکسید‌کربن از خاک در عملیات اصلاحی مکانیکی مرتع شامل کنتور فارو و پخش سیلاب در مراتع سرخه استان سمنان انجام شد. برای این منظور، سه منطقه شامل مرتع (شاهد)، منطقه احداث کنتور فارو و منطقه اجرای پخش سیلاب انتخاب شدند. در هر یک از مناطق، تصاعد کربن به روش تله قلیایی در اتاقک بسته ساکن به‌صورت ماهانه (در تاریخ پانزدهم هر ماه) به مدت یکسال اندازه‌گیری شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با روش تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون چند دامنه‌ای دانکن انجام شد. همچنین برای بررسی ارتباط عوامل دما و رطوبت خاک با تغییرات تصاعد کربن در هر منطقه از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که در منطقه مورد مطالعه بیشترین میزان تصاعد کربن از خاک در آبان ماه و کمترین آن در بهمن ماه صورت گرفته است. همچنین بین میزان تصاعد در عملیات اصلاحی صورت گرفته با شاهد اختلاف معنی دار وجود دارد. بیشترین میزان تصاعد در عملیات اصلاحی پخش سیلاب، در آبان ماه (83/1 گرم کربن در متر مربع در روز) و کمترین آن در بهمن ماه (033/0 گرم بر متر مربع در روز)، در اراضی تحت عملیات کنتور فارو اتفاق افتاده است. از نظر توزیع فصلی، بیشترین مقدار تصاعد به‌ترتیب در تابستان، پاییز، بهار و زمستان مشاهده شد. همچنین بین تصاعد کربن در اراضی تحت عملیات کنتورفارو با رطوبت خاک همبستگی منفی وجود دارد.