اثر مرحله فنولوژیک بر ارزش رجحانی گونه های گیاهی مورد چرای شتر بلوچی در مراتع شهرستان زرین دشت

این مطالعه با هدف بررسی اثر مرحله فنولوژیک و نوع گونه بر ارزش رجحانی گونه های گیاهی مورد چرای شتر بلوچی در مراتع شهرستان زرین دشت انجام شد. پس از انتخاب مناطق کلیدی، در هر یک از تیپ های گیاهی، 10 پلات 2×2 متری مستقر و گونه-های گیاهی موجود شناسایی و درصد پوشش آنها ثبت گردید. ارزش رجحانی گونه های گیاهی در دو مرحله فنولوژیک (شروع رشد رویشی و گلدهی) با استفاده از روش زمان سنجی محاسبه شد. با استفاده از glm، ابتدا اثر مرحله فنولوژیک، گونه گیاهی و همچنین اثر متقابل آنها بر ارزش رجحانی گونه های گیاهی مطالعه شد. بعد از معنی دار شدن اثر متقابل گونه و مرحله فنولوژیکی بر ارزش رجحانی، از آزمون تجزیه واریانس یکطرفه برای مقایسه ارزش رجحانی گونه های گیاهی مختلف در هر مرحله فنولوژیک به صورت جداگانه استفاده شد. نتایج نشان داد که مرحله فنولوژیک، گونه گیاهی و اثر متقابل آنها تاثیر معنی داری بر ارزش رجحانی گونه های گیاهی توسط شتر داشت، به‌طوری که در مرحله رشد رویشی، غالب چرای دام به ترتیب مربوط به گونه های ziziphus spina-christ، seidlitzia rosmarinus و tamarix aphylla با میانگین 21/0، 1/0 و 09/0 اختصاص داشت. در واقع چرای دام در مرحله رشد رویشی گونه های بوته ای و درختچه ای را شامل می شد، اما در مرحله گلدهی چرای دام به سمت گونه های علفی تغییر یافت، به‌طوری که در مرحله گلدهی، غالب چرای دام به ترتیب مربوط به گونه های stipa capensis،plantago stocksii با میانگین 66/6 و 44/4 اختصاص داشت. به‌‌طور کلی با توجه به جثه بزرگ شتر انتظار می رفت، اغلب چرای آن مربوط به گونه های درختچه-ای باشد، اما در صورت دسترسی مناسب به گونه های علفی یکساله، اغلب چرای دام از این گونه ها بود. بنابراین این دام در شرایطی که گونه‌های یکساله در ترکیب پوشش گیاهی وجود داشته باشند، قادر به استفاده از آنها در کنار سرشاخه خواری است.