تاثیر قرق بر ویژگی‌های پوشش گیاهی در مراتع نیمه‌استپی سمیرم اصفهان (مطالعه موردی: قرق حنا)

این پژوهش با هدف بررسی تغییرات پوشش گیاهی منطقه در اثر یک دوره بیست و نه ساله (1362 تا 1390) قرق در ایستگاه تحقیقات مرتعی شهید حمزوی (قرق حنا) واقع در شهر حنا از توابع شهرستان سمیرم در استان اصفهان انجام شد تا بتوان با شناخت آثار مثبت و منفی قرق در منطقه نسبت به توصیه آن به‌عنوان یک عمل اصلاحی تصمیم‌گیری کرد. نمونه‌برداری با استفاده از کوادرات‌های (1× 5/1) متر مربعی که با فواصل 5 متری در طول ترانسکت‌ها مستقر شده بودند، انجام شد. در داخل هر کوادرات پوشش تاجی، تراکم، تولید، زادآوری و درصد لاشبرگ برداشت شد. برای تعیین وضعیت مرتع از روش چهار فاکتوری و برای تعیین گرایش مرتع از روش امتیازدهی استفاده شد. پس از حصول اطمینان از توزیع نرمال داده-ها به‌منظور مقایسه ویژگی‌های پوشش گیاهی در منطقه قرق و شاهد از آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد در اثر قرق درصد تاج پوشش (61/1 برابر)، تولید (23/3برابر) و درصد لاشبرگ (34/4) برابر شد (معنی‌دار در سطح یک درصد) و وضعیت مرتع از حالت خیلی فقیر به وضعیت متوسط تغییر پیدا کرده است. میانگین تراکم گونه‌های بوته‌ای (44 درصد)، گندمیان چندساله (2/6 برابر) و میانگین تراکم پهن برگان چندساله 16 درصد کاهش یافته است. میانگین زادآوری گونه e. ceratoides در منطقه قرق 6/13 برابر و زادآوری گونه b. tomentellus در مقایسه با منطقه شاهد 5/21 برابر شده است که کلیه تغییرات صورت گرفته از نظر آماری معنی‌دار هستند. درصد تاج پوشش و تولید انواع فرم‌های رویشی در مقایسه با سایت شاهد به‌طور معنی‌داری افزایش پیدا کرده‌اند. همچنین تنوع در اثر قرق به‌طور معنی‌داری کاهش یافته است. به‌طور کلی می-توان گفت که قرق با ایجاد تغییرات مثبت در پوشش گیاهی در بهبود وضعیت مرتع نقش مهم و کلیدی را ایفا می کند، اگر چه قرق بلندمدت در منطقه پیشنهاد نمی‌شود، زیرا علاوه بر هدر رفت منابع، از تنوع کاسته شده و گیاهان مرتعی شادابی خود را از دست داده و خشبی می‌شوند.