بررسی اثرات باقی‌مانده و تجمعی لجن فاضلاب بر غلظت سرب و کروم در اندام‌های گیاهی چمن گندمی رونده(Agropyrum repen L.) و شبدر برسیم (Trifolum alexandrium L.)

چکیدهدر سال های اخیر نگرانی آثار دراز مدت فلزا ت سنگین به عنوان آلاینده های زیست محیطی، افزایش و ارزیابی تجمع عناصر سمی در خاک و گیاهان در محیط زیست نیز از نظر سلامت و حیات انسان و سایر موجودات بسیار مهم و ضروری است. در همین رابطه، به منظور بررسی آثار کاربرد لجن فاضلاب بر غلظت عناصر سنگین در اندام های گیاهی چمن گندمی رونده (agropyrum repen l.) و شبدر برسیم (trifolum alexandrium l.) که معمولاً برای تعلیف دام استفاده می شوند، تحقیقی در قالب طرح اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1387، انجام شد. عامل اصلی لجن فاضلاب در سه سطح (صفر،20 و 40 تن در هکتار) و عامل فرعی سال های مصرف لجن فاضلاب در سه سطح (85 ،85 و 86، 85 الی 87) بوده است. نتایج نشان داد که کاربرد لجن فاضلاب در طول سه سال بر میزان سرب و کروم ریشه و اندام هوایی چمن گندمی رونده و شبدر برسیم تاثیر معنی‌دار داشت. بیشترین میزان سرب و کروم در ریشه و اندام هوایی چمن گندمی رونده و شبدر برسیم در تیمار 40 تن لجن فاضلاب در هکتار تجمع یافت. تیمارهای یک و دو سال کاربرد لجن فاضلاب نیز نسبت به شاهد تفاوت معنی دار نشان دادند. همچنین مقدار تجمع سرب و کروم در ریشه چمن گندمی رونده و شبدر برسیم بیشتر از اندام هوایی آنها بوده است. درضمن در تمامی سطوح کاربرد لجن فاضلاب، اثر تجمعی بیش از اثر باقی مانده بود. واژه های کلیدی: لجن فاضلاب، اثر باقی مانده و تجمعی، عناصر سنگین، چمن گندمی رونده و شبدر برسیم.