کیفیت علوفه و جوانه‌زنی بذر گونه کَوَرگ (capparis spinosa l.) در مراتع نیاتک هیرمند، سیستان

مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت علوفه و جوانه‌زنی بذور گونه capparis spinosa در منطقه نیاتک هیرمند انجام شد. شاخص های کیفیت علوفه در سه مرحله رشد رویشی، گلدهی و بذردهی به صورت تصادفی با چهار تکرار اندازه گیری شد. برای بهبود جوانه زنی آزمایش با 19 تیمار شامل تیمارهای فیزیکی (خراش دهی پوسته بذر با کاغذ سمباده)، شیمیایی (اسید سولفوریک 98 درصد، نیترات پتاسیم با غلظت 0.3 درصد و غیره) و ترکیبی (تیمار آبشویی به مدت 48 ساعت و نیترات پتاسیم 3/0 درصد، تیمار تلفیقی خراش‌دهی با کاغذ سمباده و نیترات پتاسیم و غیره) بر روی بذور این گیاه در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه انجام گردید. نتایج شاخص های کیفیت علوفه نشان داد همه شاخص های کیفیت علوفه در سطح یک درصد معنی دار است. نتایج حاصل از مقایسه میانگین شاخص های کیفیت علوفه در مراحل مختلف رویشی گیاه نشان از تاثیر معنی دار افزایش مراحل رشد بر کیفیت علوفه دارد. تاثیر تیمارهای مختلف بر جوانه‌زنی بذر و رشد اولیه گیاهچه‌های کورگ در کلیه صفات اندازه‌گیری شده معنی‌دار به‌دست آمد. کاربرد تیمارهای مختلف به‌جز تیمار اسید سولفوریک باعث افزایش درصد و سرعت جوانه زنی بذور گیاه شدند که اختلاف بین تیمار شاهد و تیمارهای مختلف معنی دار بود بطوریکه کمترین و بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی در اثر استفاده از تیمار اسید سولفوریک و تیمار ترکیبی آبشویی+جیبرلیک اسید 500 پی پی ام حاصل شد. با توجه به اهمیت دارویی، علوفه‌ای، نقش حفاظتی به دلیل داشتن عمق ریشه‌دوانی بالا، دوره رویش طولانی و همزمانی رویش این گیاه با بادهای 120 روزه سیستان و همچنین به دلیل فقیر بودن پوشش گیاهی و فرسایش بادی در منطقه استفاده از این گونه می تواند راهکار مدیریتی مناسبی جهت اصلاح و توسعه مراتع منطقه سیستان باشد.

Study of Forage Quality and Germination of Capparis spinosa L. in range of Niatak Hirmand, Sistan

The present study conducted to investigation the forage quality and germination status of Capparis spinosa in Niatak Hirmand rangelands. Forage quality indices were analyzed by four replications on three phenological stages (vegetative, flowering and maturity stages) randomly. The experiment included 19 treatments to improve seed germination condition. Treatments included physical such as scraping the seed coat with sandpaper, chemical such as 98% sulfuric acid, potassium nitrate 0.3%, etc. and combination of physical and chemical treatments. Leaching treatment for 48 hours and potassium nitrate 0.3%, scraping combination with sandpaper and potassium nitrate, as the instances, by a completely randomized design with four replications. Results of forage quality indices showed that all forage quality indices were significantly effective at 1% level. The mean comparison of forage quality indices at increasing vegetative stages of the plant showed a significant effect on forage quality. The effect of different treatments on seed germination and early growth of seedlings was significant in all measured characteristics. Application of different treatments except sulfuric acid increased the seed germination percentage. The lowest and highest percentage and speed of germination were obtained by using sulfuric acid treatment and combined leaching plus gibberellic acid 500 ppm treatments, respectively. Results suggest that cultivation of the plant in Sistan areas is recomendable.