بررسی قابلیت داده‌های ماهواره‌ای modis در تهیه نقشه درصد تاج پوشش گیاهی مراتع دشت قزوین

به منظور غلبه بر مشکلات و محدودیت های بازدیدهای میدانی برای ارزیابی وضعیت پوشش گیاهی در سال های متمادی، استفاده از تصاویر ماهواره ای گزینه معقولی به‌حساب می آید. پژوهش حاضر با هدف تعیین درصد پوشش گیاهی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) و شاخص ndvi در مراتع دشت قزوین انجام شد. در این مطالعه جهت تهیه نقشه درصد تاج پوشش گیاهی مراتع دشت قزوین از تصاویر سنجنده modis، در اواسط تا اواخر خرداد سال 1396 استفاده گردید. به منظور ایجاد همبستگی بین درصد تاج پوشش گیاهی و داده های ماهواره ای، داده های 160 پلات (10 ×10 متر مربع) در منطقه مورد مطالعه با وسعت پنج هزار کیلومتر مربع به گونه ای که هر 10 پلات روی محیط دایره فرضی به مرکزیت gps و به شعاع حدود 150 متر و فاصله حدود 100 متر قرار داشتند، برداشت شد. شاخص های گیاهی ndvi و evi از تصاویر ماهواره ای استخراج شد و با انجام آنالیز رگرسیون ساده خطی میزان همبستگی بین شاخص های گیاهی و داده های میدانی محاسبه گردید. سپس برای هر شاخص مدل پوشش گیاهی به‌دست آمد و در نهایت نقشه درصد تاج پوشش گیاهی تهیه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که شاخصndvi و evi به‌ترتیب دارای ضرایب همبستگی معادل 0.63 و 0.58 هستند که شاخص ndvi با دارا بودن بیشترین ضریب همبستگی با تاج پوشش گیاهی جهت تهیه نقشه درصد پوشش گیاهی انتخاب گردید. در نهایت با استفاده از مدل تهیه شده از شاخص ndvi نقشه درصد پوشش گیاهی در پنج طبقه 10>، 20-10، 30-20، 50-30 درصد و بیشتر از 50 درصد تهیه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که پوشش گیاهی با درصد تاج پوشش10 تا 20 درصد وسیع ترین طبقه تراکمی پوشش این منطقه می باشد. نتایج این پژوهش همچنان نشان داد که تصاویر سنجنده modis و شاخص ndvi، ابزار مناسبی برای تهیه نقشه پوشش تاجی کل مراتعی که پوشش غالب آنها بوته ها و گندمیان است، می باشند.

Studying MODIS Satellite Data Capability to Prepare Vegetation Canopy Map in Qazvin Plain Rangelands

Using satellite imagery is a reasonable option to overcome the field visits problems and limitations to evaluate the vegetation cover over the years. The present research has conducted to specify the percentage of vegetation cover of rangelands using Geographic Information System (GIS) and vegetation indices. The study area is located in Qazvin plain rangelands, Iran. In this study, the MODIS satellite images was used to extract the vegetation canopy percentage map in June 2017. To make a correlation between vegetation canopy percentage and satellite data, 160 plots (10*10 m2) were marked on the study area with an area of five thousand square kilometers so that each 10 plots was located on the perimeter of a hypothetical circle with a radius of 150 meters having 100 meters interval. Vegetation indices were extracted from the satellite images. The correlation between vegetation indices and field data were calculated by analyzing simple linear regression. Then, a vegetation cover model obtained for each of the vegetation canopy percentage. The study results showed that the correlation coefficient of the NDVI and EVI indices were 0.63% and 58% respectively and the NDVI index was selected to prepare vegetation cover map because it had the highest correlation coefficient. Using the NDVI index model, the vegetation canopy for five percentage classes namely 10%>, 10 20%, 20 30%, 30 50% and more than 50% were prepared. The study results showed that 10 to 20% vegetation canopy class is prevailed. The study results also showed that MODIS and NDVI indices are suitable tools to create vegetation canopy map in the rangelands dominated by shrubs and grasses.