اولویت‌بندی خطر چند گونه گیاهی فرصت‌طلب در مرتع بیدزرد شهرستان بهبهان با استفاده از رویکرد مدلسازی چندمتغیره

این تحقیق به منظور شناسایی و تحلیل اثرات برخی از گیاهان مهاجم بر اکوسیستم های مرتعی انجام گرفت. گیاه مهاجم و فرصت طلب گونه ای بومی یا غیربومی است که با ورود خود به یک منطقه قلمرو خود را گسترش داده و تنوع زیستی را تهدید کند و پیامد های نامطلوب اقتصادی و محیطی را به همراه داشته باشد. به منظور مدل سازی تحلیل خطر گیاهان مهاجم از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. عوامل مورد استفاده شامل 3 معیار اصلی و 8 زیر معیار و 5 گزینه بود. معیار های اصلی شامل معیارهای اثرات، تهاجم و پتانسیل گسترش گیاهان مهاجم بود که درمورد گونه های مورد مطالعه تحلیل شد. برای وزن دهی به معیارها و گزینه ها با فرایند تحلیل سلسله مراتبی از مقیاس زبانی برای بیان درجه اهمیت عوامل و نتایج ارزیابی پرسشنامه های توزیع شده بین کارشناسان مرتع استفاده شد. سپس نسبت سازگاری هر معیار برای بررسی صحت وزن معیارها با استفاده از نرم‌افزار expert choice محاسبه شد. نتایج نشان داد که گونه های گیاهی بهمن (stipa capensis thunb.)، شکرتیغال (echinops dichrous boiss. hausskn.)، خارشتر(alhagi mannifera desv.)، اسپند (peganum harmala l.) و گلرنگ وحشی (carthamus lanatus l.) به ترتیب اثرات تخریبی بیشتری داشتند. نتایج این مطالعه می تواند در راستای هدف گذاری جهت کنترل گیاهان مهاجم در اکوسیستم‌های مرتعی توسط اداره کل منابع طبیعی استفاده شود.

Presence of opportunistic plant species in Bidzard rangeland of Behbahan using multivariate modeling approach

This study was conducted to identify and analyze the effects of some invasive/undesirable plants on rangeland ecosystems. To analyze the risk of invasive species presence, on livelihood of the local people, a hierarchical analysis method was used. Factors used included 3 main criteria, 8 subcriteria and 5 options. The main criteria were impact, invasion and growth potential. A linguistic scale was used to weight the criteria and options using the hierarchical analysis process. Questionnaires distributed among rangeland experts to express the degree of importance of the factors for evaluation. To check the accuracy of the criteria, compatibility ratio of each criterion was calculated in Expert Choice software. The results showed that Stipa capensis, Echinops dichrous, Alhaji mannifera, Peganum harmala and Carthamus lanatus had more destructive effects, respectively. The results of this study may be used for the control of invasive plants in rangeland ecosystems.