عوامل موثر بر رکود دامداری سنتی از دیدگاه کارشناسان در مراتع استپی استان یزد

دامداری سنتی از ارکان اصلی معیشتی روستاییان می‌باشد. با توجه به عدم سودآوری فعلی دامداری در مناطق استپی، به‌خصوص خشک و کویری روستائیان تمایلی به نگهداری و چرای دام در مراتع نداشته و با تخریب مراتع به هر طریقی از فعالیت‌های آن کاسته شده و رو به رکود می‌نهد. لذا، هدف از انجام تحقیق حاضر، تحلیل عوامل موثر بر رکود دامداری از نظر عوامل اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و اکولوژیکی در مراتع استپی یزد از دیدگاه کارشناسان است. جامعه آماری تحقیق از جمعاً 40 نفر از کلیه کارشناسان، خبرگان منابع طبیعی، اعضای هیات علمی دانشگاه، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان و دامداران خبره تشکیل شده است. با استفاده از نرم‌افزار ver.11 expert choice و روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp) وزن نهایی عوامل اصلی و زیرمعیارها مشخص و رتبه‌بندی شدند. نتایج نشان داد از بین عوامل مورد بررسی گویه درآمد دامداری از شاخص اقتصادی با وزن نهایی 0.041، گویه گرایش جوانان به مشاغل غیر‌کشاورزی از شاخص اجتماعی با وزن نهایی 0.043، گویه کمبود علوفه ناشی از چرای بیش از ظرفیت چرا از شاخص مدیریتی با وزن نهایی 0.029 و گویه خشکسالی از شاخص اکولوژیکی با وزن نهایی 0.118 بیشترین تاثیر بر رکود دامداری در منطقه مورد مطالعه داشته‌اند. لذا پیشنهاد می‌گردد برای تداوم این حرفه ارائه وام‌های کم‌بهره، ایجاد اشتغال‌زایی در زمینه غیرکشاورزی و برقراری یارانه به نهاده‌های دامی از طرف دولت به بهره‌برداران و همچنین تبلیغات گسترده در زمینه بازار فروش فرآورده‌های دامی ارگانیکی تولیدی از سطح مرتع انجام شود.

Factors affecting the recession of traditional animal husbandry in the view of experts in steppe rangelands of Yazd province

Traditional animal husbandry is one of the main livelihoods of the villagers. Due to the current lack of profitability of animal husbandry in steppe, arid and desert rangelands, the villagers were reluctant to keep it healthy and graze livestock in an appropriate manner. Consequently destruction of rangelands and reduction of activities put the rangelands in recession. So, the goal of this research is analysis of factors affecting livestock recession in terms of economic, social, managerial and ecological factors, in Yazd steppe rangelands using the experts points of views. The statistical population of the research consists of a total of 40 professionals, natural resources experts, faculty members of the university, the agricultural research and training center of the province and experienced range managers. Using Expert Choice software and Analytic Hierarchy Process (AHP), the final weight of the main factors and subcriteria were identified and ranked. Among the studied factors, livestock income of economic index, the tendency of young people to nonagricultural occupations from social index, forage shortages due to overgrazing from management index and drought item of ecological index having weights of 0.041, 0.43, 0.029 and 0.118 respectively and are the most important indicators affecting the recession of traditional animal husbandry. Results suggests: providing low interest rsquo;s loan, job creation in other nonagricultural sectors , allocation of subsidies to livestock products and extensive advertising for selling organic animal products.