اثر مراحل مختلف رشد بر ترکیبات شیمیایی و قابلیت‌هضم گونه‌های medicago polymorpha و malva parviflora در مراتع دشتی استان بوشهر

این تحقیق، به منظور تعیین ارزش غذایی گونه های medicago polymorpha وmalva parviflora در مراحل مختلف رشد در سه مرتع دشتی استان بوشهر از آذر 1392 تا اردیبهشت 1393 انجام شد. نمونه برداری از گیاهان، در مراحل رشد رویشی، گلدهی و بذردهی، به طور تصادفی انجام شد. نمونه های هر مرحله در هر مکان، از نظر میزان ماده خشک، پروتئین خام، خاکستر، چربی خام، الیاف نامحلول در شوینده خنثی (ndf)، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (adf)، لیگنین، انرژی خام، کلسیم، فسفر، پتاسیم، منیزیم، سدیم، آهن، منگنز، روی، مس و قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و ماده آلی در ماده خشک، آزمایش شدند. داده ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تیمار (مراحل رشد) و سه تکرار یا بلوک (مراتع مورد پژوهش) تجزیه آماری شدند. نتایج نشان داد که با پیشرفت رشد، میزان ndf و adf گیاهان افزایش، ولی پروتئین خام، خاکستر خام، فسفر، پتاسیم، مس و قابلیت هضم آن ها و نیز کلسیم m. parviflora کاهش یافت. میزان کلسیم، پتاسیم، منیزیم، سدیم، آهن و منگنز گیاهان مورد مطالعه در مراحل مختلف رشد، بیشتر از حد بحرانی آن ها برای گوسفند اکوتیپ دشتستانی با میانگین وزن 50 کیلوگرم و بز بومی با میانگین وزن 35 کیلوگرم بود؛ اما میزان فسفر m. polymorpha در مراحل گلدهی و بذردهی، فسفر m. parviflora در مرحله بذردهی، مس هر دو گیاه در مرحله بذردهی و میزان روی m. polymorphaدر مرحله بذردهی، کمتر از سطح کمبود آن ها بود. به طور کلی این گیاهان به ویژه در مراحل رویشی و گلدهی، برای استفاده دام های چراکننده مناسب بوده و در صورت امکان باید نسبت به ازدیاد آن ها در مراتع مشابه اقدام شود.

Growth stages effect on chemical composition and digestibility of Medicago polymorpha and Malva parviflora case of Bushehr province

This research was carried out to determine nutritive value of Medicago polymorpha and Malva parviflora in various growth stages. The study was conducted at three rangelands during December 2013 to May 2014. The samples of plants were randomly taken in three stages including vegetative growth, flowering and maturity (seed production). Samples of each stage and place were analyzed for DM, CP, EE, NDF, ADF, ADL, GE, Ca, P, K, Mg, Na, Fe, Mn, Zn, Cu, DMD, OMD and DOMD determination. Randomized Completely Blocks design was used with three treatments (growth stages) and three blocks (studied rangelands). Results showed that NDF and ADF content of plants increased with the growth but their CP, Ash, P, K, Cu, DMD, OMD, DOMD content and Ca content of M. parviflora decreased. Ca, K, Mg, Na, Fe and Mn content of studied plants at different growth stages were higher than those critical limits for Dashtestani sheep with average weight of 50 kg and native goat with average weight of 35 kg, but P content of M. polymorpha at flowering and maturity stages, P content of M. parviflora at maturity stage, Cu content of plants at maturity stage and Cu content of M. polymorpha at maturity stage were less than those critical limits. Totally, these plants are good enough for grazing ruminants specially at vegetative and flowering stages and if possible, it should be increased in the same ranges.