تولید علوفه و خصوصیات مورفولوژیک ذرت علوفه‌ای (zea mays l.) در سطوح مختلف شوری آب و انواع مالچ

کمبود علوفه برای تعلیف دام در کشور کاملا محسوس می باشد، برای برطرف نمودن فشار مضاعف به مراتع باید با مدیریتی جامع و اصولی تولید علوفه را افزایش داد. در مناطق خشک جهت بهبود شرایط محیطی گیاهان علوفه ای، انواع مالچ مورد استفاده قرار می گیرد. به منظور ارزیابی تاثیر انواع مالچ بر برخی خصوصیات مرفولوژیکی گیاه ذرت علوفه ای و علوفه تولیدی، در سطوح مختلف شوری آب آبیاری، این آزمایش در قالب طرح فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه سمنان، در سال 1397 انجام شد. تیمارها شامل مالچ در چهار سطح مالچ مصنوعی رزین اکریلیک، مالچ مصنوعی رزین اکریلیک حاوی 3 درصد نانورس، مالچ پلاستیک و بدون مالچ (شاهد) بوده و چهار سطح شوری آب آبیاری شامل ds/m 2، 4، 7 و 10 بودند. نتایج نشان داد که استفاده از مالچ بر خصوصیات مورفولوژیکی گیاه از جمله ارتفاع اندام هوایی و تعداد برگ بدون در نظر گرفتن سطوح شوری اثر گذار بوده است. به طوری که مالچ پلاستیک بیشترین اثر مثبت را بر میزان ارتفاع (139.7 سانتی‌متر)، تعداد برگ (10.33 عدد) به ازای هر پایه و میزان تولید علوفه خشک (15.8 تن در هکتار) بدون در نظر گرفتن اثر شوری داشته است. این در حالی است که با در نظر گرفتن اثر شوری نیز تیمار پلاستیک در شوری 7 دسی زیمنس بر متر دارای بیشترین میزان ارتفاع اندام هوایی ذرت ( 147 سانتی‌متر) بوده است. پلیمر همراه با نانورس موجب افزایش درصد ماده خشک قابل هضم به میزان 63.64 درصد گردید که تحت تاثیر سطوح شوری قرار نداشت. همچنین پلیمر رزین اکریلیک موجب کاهش میزان فیبر خام در شوری 2 دسی زیمنس بر متر به مقدار 35.12 درصد گردیده است که نشانگر بهبود کیفیت علوفه می باشد. افزایش شوری موجب اثرگذاری منفی بر رشد، تولید و برخی پارامترهای کیفیت علوفه از جمله پروتئین و فیبر خام گردیده است. با توجه به نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر، به نظر می رسد از پوشش پلاستیکی که در حال حاضر در صنعت کشاورزی ایران و سایر کشورها استفاده می گردد، می توان برای کاهش اثرات شوری آب آبیاری و بهبود پارامترهای رشد ذرت علوفه ای بهره جست. همچنین پیشنهاد می شود از پلیمر رزین اکریلیک به عنوان روشی نوین به تنهایی و یا به همراه نانورس به منظور افزایش کیفیت علوفه استفاده گردد.

Forage production and morphological characteristics of forage corn (Zea mays L.) under different levels of water salinity and mulch types

The lack of forage for livestock for the most parts of Iran is quite tangible. This means high grazing presure on rangelands. In order to mitigate the overgrazing problem, the forage production should be increased and comprehensive management put in placed. In dry areas, to improve the environmental conditions, different types of mulches are used. The effect of mulch types on some morphological characteristics of forage corn was examined in the study. In addition forage production in different salinity levels of irrigation water was tracked in a factorial design based on a completely randomized block design with three replications in the research farm of Semnan University in 2018. Treatments included mulch at four levels of acrylic resin, acrylic resin containing 3% nanoclay, plastic mulch and no mulch, and four levels of irrigation water salinity including 2, 4, 7 and 10 dsm1. The results showed that the use of mulch has affected the morphological characteristics of forage corn like plant height and number of leaves . Plastic mulch had the most positive effect on height (139.7 cm), the number of leaves (10.33) for each plant and dry matter production rate (15.8 t.ha1), regardless of the effects of salinity. Polymer with nanoclay has increased the production rate and the acrylic resin polymer has reduced the amount of raw fiber, which indicates improved fodder quality. Increasing salinity up to 10 dsm1 had a negative effect on growth, production and quality of forage. According to the results of this study, it seems that plastic cover can be used to reduce the water salinity and consequently to improve the growth parameters of the forage corn. It is also recommended to use acrylic resin polymer with or without nanoclay to enhance the quality of forage.