بررسی پتانسیل حاشیه راه‌ها به عنوان رویشگاه گیاهان جاذب زنبور عسل در اکوسیستم‌های نیمه-خشک سربیژن، استان کرمان

با توجه به نقش متقابل گیاهان و گرده افشان هایی مانند زنبورعسل در پایداری اکوسیستم‌ها نیاز است برنامه های مدیریتی در جهت توسعه گیاهان دارای جذابیت زیاد برای گرده افشان ها باشد. در این مطالعه به منظور بررسی تغییر تنوع گونه های مورد علاقه زنبور عسل تحت تاثیر راه سازی، پوشش گیاهی در دو منطقه حاشیه راه های آسفالت و خاکی و فاصله از راه‌ها در داخل 180 پلات در مراتع نیمه‌خشک سربیژن برداشت شد. 45 گونه مشاهده شد که از نظر جذابیت برای زنبور عسل27 درصد در کلاس عالی، 31 درصد در کلاس خوب، 24 درصد در کلاس متوسط و 18 درصد در کلاس ضعیف قرار دارند. از نظر منبع تغذیه 71 درصد آنها از نظر تولید گرده و شهد برای زنبور عسل مهم هستند 20 درصد از نظر تولید شهد و 9 درصد از نظر تولید گرده مهم هستند. بررسی تنوع گونه ای در طبقات مختلف جذابیت برای زنبور عسل نشان داد که در حاشیه راه های آسفالت و خاکی بیشترین تنوع متعلق به کلاس های خوب و عالی بودند اگرچه در منطقه فاصله از راه ها بیشتر تنوع متعلق به کلاس متوسط بود. تراکم گونه ها در طبقات جذابیت عالی و خوب در حاشیه راه‌ها و فاصله‌ها از راه‌ها اختلاف معنی داری داشتند. ترکیب گیاهی در حاشیه راه ها تغییر کرده بود به طوری که بوته ها به طور معنی داری کاهش و علفی ها به‌طور معنی داری در حاشیه راه‌ها افزایش یافتند (p<0.05) که نسبت به بوته ها در جذب زنبور عسل موفق تر هستند. به‌طور کلی حاشیه راه‌ها به‌ویژه راه‌های آسفالت مناطق مناسبی برای توسعه گیاهان موردعلاقه زنبور عسل هستند و می توانند در کوتاه مدت برای استفاده زنبورداری در منطقه در نظر گرفته شوند.

Evaluation of roadsides potentials as habitat for attractive honey bee plants in semi-arid ecosystems of Sarbijan, Kerman province

Due to the role of interaction between pollinator such as bees and plants in sustainability of ecosystems, management plans should be directed toward developing plants with bee attraction. In this study, vegetation was sampled within 180 plots on roadsides (asphalt and dirt roads) and within specific distances in semiarid Sarbijan rangelands. As analysis showed fortysix species were found to be attractive, with 27% in excellent class, 31% in the good class, 24% in the middle class, and 18% in the poor class. In terms of nutrition source, 71 percent of them are important for bee pollen and nectar, 20 percent for nectar production, and 9 percent for pollen production. Examination of species diversity in different classes of bee attraction showed that most of the diversity belonged to excellent and good classes on the margins of the asphalt and dirt roads; although middle class was higher on the areas far from roads. The vegetation composition was altered along the roads so that the bushes were significantly reduced and the herbs significantly increased at roadside (p <0.05). Herbs were more successful than bushes in attracting bees, but some species such as Alhaji and Peganum are invasive species that threaten native species. In general, roads particularly asphalt roads, are suitable areas for the development of honey bee plants and can be considered for beekeeping use in the area in the short term.