بررسی فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی آوندول (.smyrnium cordifolium boiss) در رویشگاه‌های مختلف شهرستان بویراحمد

گیاه آوندول با نام علمی smyrnium cordifolium boiss.، گیاهی معطر و بومی، متعلق به تیره چتریان (apiaceae) می باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی و مقایسه تنوع کمی و کیفی اسانس گیاه آوندول و مقایسه آن در سه رویشگاه گرگو، محمودآباد و دارشاهی در شهرستان بویراحمد می باشد. بدین منظور، پس از جمع آوری سرشاخه های گلدار گیاه و خشک نمودن در محیط آزمایشگاه، اسانس گیاه مورد مطالعه، با استفاده از روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) استخراج شده و شناسایی و جداسازی مواد موثره اسانس ها، توسط دستگاه های gcfid و gc/msانجام شد. نتایج نشان داد میزان بازدهی اسانس در رویشگاه های مختلف دارای تفاوت معنی داری می باشد. به طوری که عملکرد متوسط اسانس از سه تیمار مورد مطالعه گرگو، محمودآباد و دارشاهی به ترتیب به میزان 0.25، 0.17 و 0.22 درصد بر مبنای وزن خشک گیاه (وزنی/ وزنی)، محاسبه گردید. مقایسه ای مواد موثره نشان داد که شش ترکیب شیمیایی کوروزرن (45.7 درصد)، منتوفوران (29.8 درصد)، بتا المن (29.1 درصد)، آرومادندرن (20.6 درصد)، آلفا سدرن (16.9 درصد) و ژرماکرن دی (16.5 درصد) از مهم ترین ترکیبات غالب و مشترک در هر سه رویشگاه بودند. بر اساس نتایج، بیشترین میزان اجزای شاخص و مشترک مربوط به ترکیب شیمیایی کوروزرن در رویشگاه محمودآباد و کمترین میزان اجزای شاخص و مشترک مربوط به آلفا سدرن در رویشگاه گرگو است. با توجه به یافته های تحقیق حاضر کمیت و کیفیت شاخص های اسانس استحصالی گیاه آوندول در رویشگاه های مختلف متفاوت و تحت تاثیر عوامل محیطی قرار دارد.

Comparing the essential oil composition of Smyrnium cordifolium Boiss. in different natural habitats of Boyer Ahmad County

Smyrnium cordifolium is an aromatic and endemic plant species belonged to Apiaceae family. This study aimed to compare the essential oil composition of S. cordifolium in different natural habitats in Gorgo, Mahmudabad, and Darshahi in Boyer Ahmad County. The species were collected, dried and their essence was extracted using the distillation method (Clevenger apparatus). GCFID and GC/MS devices were used to separate and detect the chemical components of samples. According to the results, the essential oil contents of various habitats varied significantly. The average yield of essential oil from Gorgo, Mahmudabad, and Darshahi were measured as 0.25%, 0.17% and 0.22%, based on the dry weight of the plant (weight/weight), respectively. The chemical compounds of essential oil of the species include curzerene (45/7 %), menthofuran (29/8 %), Elemene (29/1 %), aromadendrene (20/6 %),  Cedrene (16/9 %) and germacrene D (16/5 %). Results indicated that curozurene is the most common identified components in the essential oil of the species. Alphasodium in the Gorgo habitat was the least and common components in the habitats. According to the findings of this study, the quantity and quality of essential oil extracts of S. cordifolium are different in various habitats and are influenced by environmental factors.