تغییر در ترکیب و تنوع گونه‌ای مراتع نیمه‌استپی زاگرس تحت تاثیر عملیات احیای بیولوژیک

ارزیابی تغییرات ایجاد شده در اکوسیستم های مرتعی پس از اجرای عملیات احیا برای تعیین اثرات مثبت یا منفی پروژه ضروری می باشد. این مطالعه به بررسی اثر عملیات مختلف احیای بیولوژیک بر ترکیب و تنوع گونه ای پوشش گیاهی در مراتع نیمه استپی زاگرس واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد پرداخته است. نمونه برداری از پوشش گیاهی در سه منطقه نهال کاری، کپه کاری و چرای شدید (شاهد) به طور تصادفی سیستماتیک با استقرار 120 پلات یک مترمربعی انجام گردید. داده های پوشش گیاهی برای ارزیابی پاسخ ترکیب پوشش گیاهی، تنوع گونه ای (سیمپسون، شانن واینر)، غنای گونه ای (مارگالف و منهینیک) و گروه های گیاهی (طول عمر، فرم رویشی، فرم زیستی و تیره های گیاهی) به اجرای عملیات احیایی مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که تنوع و غنای گونه ای و برخی گروه های گیاهی در مناطق مختلف اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد با هم دیگر دارند. منطقه تحت عملیات احیایی (نهال کاری و کپه کاری)، از نظر کلیه شاخص های تنوع و غنای گونه ای و برخی گروه های گیاهی مانند گیاهان چندساله، همی کریپتوفیت ها، گندمی ها، پهن برگان علفی، تیره چتریان، گندمیان و گل سرخیان، بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده و منطقه تحت چرای شدید کمترین مقدار را دارا بودند. آنالیز rda نشان داد که ترکیب گونه ای منطقه تحت تاثیر عملیات احیایی بیولوژیک بوده است به طوری که گونه های مهم و ارزشمند مرتعی مانند ferula assafoetida، prangos ferulacea و dorema aucheri بیش ترین پاسخ را به عملیات احیای بیولوژیک در منطقه مورد مطالعه داشتند. به طور کلی نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که عملیات احیای بیولوژیک انجام شده در منطقه، تاثیر مثبتی بر شاخص های پوشش گیاهی داشته است.

Species composition and diversity changes in semi-Steppe rangelands of Zagros under biological restoration

Evaluating the positive or negative effects of management practices in rangeland ecosystems is highly important for developing appropriate restoration plans. This study aimed to evaluate the effects of biological practices on species composition and diversity in semiSteppic rangelands of Zagros in Kohgiluyeh and BoyerAhmad Province. A random systematic method was used to collect vegetation data from 120 quadrates of 1 m2 in the sites under seedling planting, pitseeding and heavy grazing condition. The species composition, diversity (Simpson, ShannonWiener), richness (Margalef and Menhinick) and functional groups (e.g. longevity, growth form, life form, and family) of various range sites were compared. The result of this study showed that biological restoration practices significantly influenced diversity, species richness indices and some functional groups (P <0.05). The sites under seedling planting and pitseeding showed the highest species richness, diversity. The functional groups including perennials, Hemicryptophytes, grasses, forbs, Apiaceae, Poaceae, and Rosaceae family were more abundant in the treated sites compared to the heavily grazed site. RDA analysis showed that high range value species such as Ferula assafoetida، Prangos ferulacea and Dorema aucheri were more abundant significantly compared to the control site. Overall restoration practices had positive effects on vegetation condition in the study area.