تغییرات اثر رقابتی بوته بالشتکی onobrychis cornuta در جهت‌های مختلف جغرافیایی و تحت تاثیر آتش ‌سوزی‌ (مطالعه موردی پارک ملی گلستان)

عوامل زنده و غیر زنده در ترکیب و ساختار جامعه گیاهی بسیار موثر می باشند، از مهم ترین عوامل زنده تسهیل و رقابت می باشد که در حضور عوامل غیرزنده مانند آتش و جهت جغرافیایی تغییر پیدا می کنند. این مطالعه به منظور بررسی اثر جهت و آتش سوزی بر پوشش زیر گونه onobrychis cornuta در علفزار های کوهستانی انجام شده است. برای این منظور در هر یک از جهت های شمالی و جنوبی و نیز منطقه سوخته و شاهد تعداد 25 پایه اسپرس و 25 پایه بوته سوخته اسپرس انتخاب و برای مقایسه با فضای بیرون به همان تعداد در بیرون بوته به صورت جفتی پلات (در مجموع 200 پلات) انتخاب شد. برای تعیین مهم ترین عامل تاثیر گذار بر توزیع گونه ها از مدل خطی ترکیبی عمومی و برای مقایسه میانگین ها از آزمون تی غیرجفتی استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده برای پوشش بیرون بوته، جهت در مقدار پوشش کل گونه ها (p<0.01،16.57=f) تاثیر بیش تری داشت. در مورد گروه های کارکردی نیز جهت مهم ترین عامل برای گروه های گندمیان چندساله و بوته ای ها بود. همچنین آتش سوزی در پهن برگان یکساله، گیاهان بالشتکی و ژئوفیت ها بیش ترین تاثیر را داشت. اما برای پوشش زیر بوته، جهت دامنه و اثر متقابل جهت و آتش به ترتیب بیش ترین تاثیر را بر مقدار پوشش کل گونه ها داشتند (p<0.05،4.76=f وp<0.05،5.94=f) و در مورد گروه های کارکردی، جهت مهم ترین عامل برای گروه گندمیان چندساله و آتش عامل اصلی پراکنش پهن برگان یکساله و گیاهان بالشتکی، می باشد.