مطالعه ارزش غذایی گونه دارویی چویل ferulago angulata (schlecht.) boiss در رویشگاه‌های مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد

اهمیت گونه هایی که هم خواص دارویی دارند و هم مورد تعلیف دام قرار می گیرند دو چندان بوده و بستر بهره برداری بیشتر را فراهم می نماید. آگاهی از مواد غذایی موجود در علوفه و تغییرات آن در مراحل مختلف فنولوژیک به مدیریت کمک خواهد کرد که در جهت بهره برداری چند منظوره حرکت کند. چویل با نام علمی ferulago angulata (schlecht.) boiss یکی از گیاهان تیره چتریان است که دامنه رویشگاهی گسترده ای در استان کهگیلویه و بویراحمد دارد. جهت تعیین ارزش غذایی و کیفیت علوفهf.angulata در هریک مراحل رویشی، گلدهی و رسیدن بذر، در سال 1394 اقدام به نمونه برداری شد. در هر مرحله فنولوژی، 3 تکرار و در هر تکرار 5 پایه در هر منطقه به صورت تصادفی انتخاب و نمونه برداری از اندام های هوایی گیاه به عمل آمد. با استفاده از روش های استاندارد (aoac) فاکتورهایی از قبیل، پروتئین خام، ماده خشک، چربی خام، دیواره سلولی عاری از همی سلولز (adf)، الیاف نامحلول در شوینده خنثی (ndf)، خاکستر و ماده آلی، درصد ماده خشک قابل هضم و در نهایت انرژی متابولیسمی بر اساس درصد ماده خشک قابل هضم با 3 تکرار اندازه گیری شد. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، کیفیت علوفه گونه مورد مطالعه بطور کلی در رویشگاه های مختلف در شاخص های مورد بررسی با یکدیگر تفاوت معنی دار دارد و این تفاوت بین مراحل رویشی، گلدهی و بذردهی هر رویشگاه محسوس تر است. در مجموع بهترین رویشگاه ها آب نهر و مارگون بوده بطوریکه کیفیت ترکیب گیاهی و کیفیت گونه ها بدلیل بهره برداری کمتر ناشی از محدودیت دسترسی دام به منابع آب شرب بهتر حفظ شده است. گونه مورد مطالعه در مراحل رشد رویشی و گلدهی از ارزش غذایی بالاتری برخوردار می باشد و نیاز دام را هم به لحاظ کیفی و هم کمی تامین می کند. به همین دلیل برای برنامه ریزی و بهره برداری مناسب از علوفه، لازم است مراحل و زمان دقیق مراحل فنولوژیکی در طی سالیان مختلف مد نظر قرار داده شود.