ابلیس در جهان‌بینی مولوی

مساله ابلیس، یکی از پرمخاطره‌آمیزترین موضوعاتی است که در طول سیزده‌ قرن تاریخ تصوف اسلامی مورد توجه صوفیان صفا بوده و تاکنون در باب تمرّد و توحّد آن به تلویح و تفسیر سخنان بسیاری گفته و نوشته شده است. در این میان، گروهی از قلّه‌های تصوف به ستایش از ابلیس پرداختند و گروهی از علما و حکما، که ربقه شریعت بر طاعت دارند، به طرد و نکوهش ابلیس اقدام نمودند. مولوی، خداوندگار عرفان، از جمله قلل تصوف اسلامی به شمار می‌رود که در خصوص اهمیت بنیادین این رویداد مهم قرآنی، حقایق زیادی را در باب عصیان و نافرمانی ابلیس در آثارش بیان کرده است. وی ابلیس را در کسوت یک قربانی اندوه بار غم‌انگیز به تصویر می‌کشد که علاوه بر تکبّر و تمرّد، راه کینه‌توزی را اختیار کرده و با حیله‌گری خاص، دام‌های ظریف و متلّونش را برای انسان می‌گسترد تا مانع کارهای خوب گردد و آن‌ها را به سوی فساد و تباهی رهنمون سازد. از این‌رو به علّت ذات بد شیطان، توبه فرجامین او پذیرفته نیست و هیچ امکانی برای اعاده حیثیت این نیروی شریر بدخواه وجود ندارد، این مقاله به روش تحلیلی و توصیفی دیدگاه مولوی را در باب تمرّد و تقرّب ابلیس بررسی کرده است.

Satan in rumis worldview

The issue Of the devil has been one of the thirteen centuries of Islamic mysticism topics that interest Sufis and have fun at the insurgence and oneness of it implicitly and has been interpreted by many words both spoken and written in the meantime, a group of peaked Sufism began to praise the devil, and a group of scholars and philosophers, who are obedient to Sharia, began to blame and expel Satan Rumi, as a lord of mysticism, is deemed to be among the Islamic Sufism peaks, the fundamental importance of which is especially important in the Quran, a lot of truth on rebellion and disobedience of Satan, in his expression, he was a victim of Satan and illustrates the arrogance and contempt. In addition, it chose revenge and in a specially crafty and subtle way drives humans to nasty and dishonest way so as to prevent them from spreading good deeds and lead them to corruption and waste, hence, because of the nature of Satan, its repentance is not accepted and there is no possibility to restore its reputation and this malevolent forces of evil, this paper is the analytical and descriptive study Of rumis defiance the devil