خواب و رویا ابزاری برای بیان کشف و شهودات عرفانی

این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی جایگاه و نقش کشف در خواب‌های عرفا پرداخته است. در این بررسی، معنای عام و خاص کشف؛ یعنی رویت خدا و درک معانی دنیوی و اخروی مبنا قرار گرفته است. برای نیل به این هدف، خواب‌های عرفا با مضمون کشف، در دو بخش حلّ مساله و رفع حجاب از دغدغه?های ذهنی و کشف وقایع آینده، مطرح و بررسی شده?اند. این بررسی نشان می?دهد که یکی از مهمترین کارکردهای خواب عرفا حلّ بسیاری از مسایل و دغدغه?های ذهنی آنان بوده است که بیشتر در حوزه مسایل دینی و عرفانی هستند. آنها علاوه بر این که این مسایل را از طریق خواب بیان می?کردند، از این طریق بر تاثیر گذاری آن بر مخاطبان هم می?افزودند؛ چون حل این مسایل در خواب از زبان خدا، پیامبر و مشایخ صوفیه انجام می?شده است. علاوه بر حل مسایل در خواب عرفا، مکاشفاتی از نوع الهام مشاهده می?شود که از وقایعی که هنوز در واقعیّت اتفاق نیفتاده، خبرمی دهند.