اسرار نماز از دیدگاه ابن‌عربی و ابن‌ترکه

در مورد اسرار نماز و تمایز بین نماز شرعی و نماز حقیقی، تالیفات زیادی از عارفان و حکیمان به جای مانده که شباهت اندکی بین آثار مستقل آن ها وجوددارد. برجسته ترین آن ها متعلق به دو عارف نامدار جهان اسلام، صائن الدین ابن ترکه و محی الدین ابن عربی است. دیدگاه های ابن ترکه در رسالۀ اسرارالصلوه ایشان بدون ذکر احکام فقهی آمده و اسرار ارکان کمی، وضعی و قولی نماز براساس علم حروف بیان شده است. ابن عربی در باب68 و 69 از کتاب فتوحات مکیه خویش ضمن بیان فتاوای فقهی خود، به ترتیب به اسرار جزئیات طهارت و رازهای نماز پرداخته است. به طوری که غیر از تعداد اندکی از عارفان، همچون سبزواری یا امام خمینی دیگران تحت تاثیر افکار وی، آثار خود را تالیف کرده اند. ایشان با ذکر جزئی ترین دستورات شرعی به صورت وجوبی و ندبی، سرّ آن ها را نیز بیان کرده که از نظر کمی و کیفی همانند دیگر دیدگاه های وی، گوی سبقت را از دیگران ربوده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای، همراه با تصحیح نسخۀ خطی با شیوۀ انتقادی می باشد. این نوشتار بر آن است که برجسته ترین نکات این دو اثر نفیس را به اختصار  معرفی کرده و ضرورت رویکرد عرفان عملی را در پاسخگویی نیاز بشر به نیایش، خاطرنشان کند.

the secrets of prayer from ibn arabi’s and ibn tarke’s perspective

there are numerous published works remained from arifs and sages regarding gradual correspondent for mysteries of praying and the differences between true and obligated pray. those of most predominated belong to saen -al-din ibn tarke and muhyedin ibn arabi, two popular arif in the world of islam. saen al-din ibn tarke’s related attitudes without mentioning the religious jurisprudence laws, assigned explaining the quantitative, declaratory, and verbal secret in features of salat, the secret of obligated and recommended prayer times and expressing some of its secrets based on gematria by compiling an independent record with the same name. ibn arabi in sections 68 and 69 of al-futuhat al-makiyya despite his legal opinion, decreed and discussed about prayer secrets and purity respectively. it is in a way that others except some mists such as sabzevari and imam khomaini compiled their records under the effect of his thoughts. they mentioned more details regarding religious orders in recommended and obligatory by accompanying with their secrets which his attitudes qualitatively and quantitatively were prioritized. this study is a library research accompanied with editing manuscript (asrar al-salat disquisition written by saen al-din ibn tarke) with a critical approach. this research aimed to briefly introduce the major points of both precious records and state the circumstance of practical mystical approach in response to the human’s natural needs of praying in the current era.