>
Fa   |   Ar   |   En
   روش‌شناسی، سنجش و نقد نسخه خطی «خلق الکافر» شیخ حر عاملی  
   
نویسنده حاجی اکبری* محدثه ,توحیدی امیر
منبع تحقيقات علوم قرآن و حديث - 1394 - دوره : 12 - شماره : 4 - صفحه:55 -78
چکیده    شیخ حر عاملی (1104- 1033ق) به عنوان یکی از بزرگان عرصه‌ی علم و فقاهت شیعه، در نسخه‌ای خطی تحت عنوان «خلق الکافر و الغرض منه» که به زیور طبع آراسته نشده، اختصاصاً به موضوع خلقت کافر پرداخته و تلاش نموده تا به این پرسش پاسخ دهد که چرا خداوند کافر را درحالی‌که اوصاف او در علمش معلوم بود، آفرید، مهلت داد و بر مومنین مسلط ساخت؟ این در حالی است که بعضی از معارف قرآن و حدیث مانند طینت خاص، قضا و قدر، مشیت و اراده‌ی الهی نیز به موضوع دامن زده و اعتقاد به جبر را تقویت می‌کند.راه‌کار اصلی شیخ در این رساله، مسلط کردن معیار و ادلّه عقلی بر حل مسئله است. وی ابتدا مبانی اعتقادی را بر عقل عرضه کرده و سپس نتایج عقلی را همراه با شواهد قرآنی و حدیثی موید بیان می‌کند. از آنجا که مولف در نسخه خطی حاضر، از روایات بسیار استفاده نموده است، در این مقاله ابتدا به این پرسش پاسخ داده می‌شود که کیفیت روش مولف و «نظام فقه الحدیث» وی در استفاده از روایات اعتقادی چگونه است؟ برای رسیدن به سوال مطرح‌ شده، بر اساس مبانی فقه الحدیث، روش شیخ در دو مرحله: «فهم متن» و «فهم مقصود» مورد بررسی قرار گرفته است. سپس از آنجا که شیخ به دنبال ارائه پاسخی اقناعی و کاربردی است، به دنبال پاسخ این پرسش هستیم که پاسخ‌های مولف به چه صورت ارائه ‌شده و پاسخ‌ها تا چه اندازه کاربردی می‌باشند؟ و به این منظور، بر اساس توجه به نظام فکری و رده‌بندی، مطالب مورد سنجش و نقد قرار گرفته است.
کلیدواژه : روش‌شناسی ,فقه الحدیث ,نسخه خطی خلق الکافر
آدرس دانشجوی دکترا, دانشجوی دکترا, ایران, استادیار, استادیار, ایران
پست الکترونیکی amir_tohidi_110@yahoo.com
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved