درآمدی بر سبک‌شناسی کلام نبوی

چکیده دانش سبک‌شناسی با بررسی متون و مقاله‌ها و کشف مختصات سبکی، در فهم و ارزیابی اصالت آن‌ها کارایی زیادی دارد. این دانش، چه به‌صورت سنتی چه با روش‌های نوین، همواره مورد استفاده متن‌شناسان و ناقدان ادبی بوده است. این دانش با سبک‌شناسی متون احادیث می‌تواند ما را به سبک کلام معصومان و ارزیابی روایات‌ منسوب به ایشان رهنمون شود.در این مقاله سعی شده است با استفاده از اصول و روش‌های سبک‌شناسی نوین و عنایت به آثار سبک‌شناسانه حدیث‌پژوهان، روایت‌های منسوب به پیامبر اکرم (ص) بررسی، و برخی از مختصات سبکی آن شناخته شود؛ زیرا تحقیق درباره صحت انتساب روایات براساس معیارهای متنی، از جمله مختصات سبکی در مطالعات حدیثی امری ضروری است. دانش سبک‌شناسی با استفاده از راهکارهای مکاتب سبک‌شناسی، به‌عنوان یک روش در ارزیابی متن‌محور، با هر روایت به‌مثابه یک «متن» مواجه می‌شود. نتیجه به‌دست‌آمده از آن در حکم یک قرینه درون‌متنی به اصالت داشتن یا نداشتن روایت‌های منسوب به پیامبر (ص) دلالت می‌کند. همچنین، کشف مختصات کلام نبوی مانند سادگی، بی‌پیرایگی و بی‌تکلف‌بودن و در عین حال فصیح، بلیغ و جامع‌بودن از نتایج این بررسی است. نیز بیان تعامل سبک فردی کلام آن حضرت با سبک دوره مربوط بر اساس مختصات سبکی، مانند تاثیر معارف وحیانی و سنت نبوی در فرهنگ دوره و استفاده پیامبر (ص) از فن خطابه و سایر اسلوب‌های رایج در عصر نزول از مباحث این مقاله است.کلیدواژه‌ها: سبک‌شناسی، سبک فردی، سبک دوره، مختصات، بسامد، سطح معنا، سطح لفظ.