تحلیل نشانه-معناشناختی مکان در داستان حضرت موسی (ع)

مکان یکی از مولفه‌های مهم در اثر ادبی به‌شمار می‌آید. اهمیت آن در آثار روایی دو چندان است و بیشترین نقش را در افشای حقایق بازی می‌کند. داستانهای قرآنی نیزاز این قاعده مستثنی نیستند با اندکی تامل در این داستانها می‌توان دریافت که خداوند در راستای نیل به اهداف تربیتی قرآن، مکان‌های داستانها را با ظرافتی خاص، برمی‌گزیند تا خواننده خود را در آن محیط حاضر بییند و شرایط موجود را درک نماید. ضرورت کنکاش در متون قرآن برای درک بهتر مفاهیم و سهولت بخشی به استنباط بیشتر این کتاب آسمانی در راستای تشویق همگانی برای مطالعه بیشتر آن، ما را بر آن داشت تا در صدد برآییم داستان حضرت موسی را که یکی از مهمترین داستانهای موجود در قرآن است را مورد پژوهش قرار دهیم.ما در این جستار با روش تحلیلی-توصیفی والگو قرار دادن داستان موسی (ع) برای سایر داستانهای قرآن، بر آن شده ایم تا نقش انواع مکان را با توجه به رویکرد نشانه-معناشناسانه مورد واکاوی قرار داده‌ایم و به کارکردهای مکان و نقش آن در این داستان‌ پرداخته‌ایم.بررسی مکان‌های موجود در داستان موسی (ع) بر اساس نشانه-معناشناسی نشان می‌دهد که بیان زیبا و عبرت‌انگیز داستان از زبان راوی در قالب اتفاقات متعدد و بهره‌گیری او از عنصر مکان با ایجاد فضاهای متعدد القایی، استعلایی، گردبادی و ... در مسیر حرکت قهرمان برای دعوت به سوی یکتا پرستی، چگونه مکانها را از معنای اصلی خود خارج می‌کند و آنها را در خدمت هدف قرار می‌دهد تا به قهرمان در رسیدن به مقصد خویش کمک نمایند.

semiotic-semantic analysis of place in story of prophet moses (as)

place is one of the important components of a literary work. its importance is twofold in narrative works and it plays the biggest role in revealing facts. qur’anic stories are not exempt from this rule; reflection on these stories shows that god chooses the places of the stories with a special elegance to achieve the educational goals of the qur’an so that the reader can see himself in that environment and understand the existing conditions. the necessity of delving into the text of the qur’an for a better understanding of the concepts and facilitating the further inference of this divine book to encourage everyone to study it further, prompted us to focus on the story of prophet moses (as), which is one of the most important stories in the qur’an. using the descriptive-analytical method and setting the story of moses (as) as a model for other stories in the qur’an, this research discovers the role of different types of places according to the semiotic-semantic approach and due to the functions of the place and its role in this story. a semiotic-semantic glance at the places in the story of moses (as) shows how the beautiful and instructive expression of the story from the narrator’s tongue in the form of many events and the use of the element of place by creating many spaces of induction, transcendence, whirlwind, etc. on the way of the hero to invite people to monotheism pulls out the places from their original meaning and makes them serve the purpose to help the hero reach his destination.