تبیین زیبایی شناختی آیه شاکله با محوریت آثار تفسیری ملاصدرا

در جُستار حاضر با مروری بر مبانی هستی‌شناختی ملاصدرا به روش توصیفی - تحلیلی، تلاش شده افزون بر بررسی تاثیر هرکدام از مبانی حکمت متعالیه بر برداشت‌های تفسیری آیه شاکله به چگونگی بکار گیری‌شان در مباحث زیبایی‌شناختی صدرایی بپردازد. از منظر ملاصدرا شاکله خداوند اسماء و صفات جمیل است که در حاقّ ذات وجود اوست. شاکله آفرینش هم، تجلّی تامّ و تمام اسماء حسنی الهی است که سرمنشا ازلی دارد و در هر آنی شانی از شئون و بطنی از بُطون بدیعِ احسن الخالقین در نظام احسن، ظُهور می‌یابد. شاکله اولیه انسان همان فطرت خدادادی است که انسان با قدرت عقل و اختیار و با تکرار صفات و عادات، شاکله ثانویه وجودی خود را به‌صورت ملکات کریمه یا کریه می‌سازد و در نشئهٔ برزخی و اخروی هر ملکه‌ای از نفوس انسانی بهشت و جهنم متناسب با آن را ایجاد می‌کند و او را به سمت اعلی‌علیین یا اسفل سافلین سوق می‌دهد. هدف نگارنده نشان‌دادن بخشی جزئی از تفسیر زیباشناسانه صدرایی است تا بتوان از نتایج پژوهش در تربیت شاکله فردی و اجتماعی متربیان استفاده نمود. از کاربردهای متعدد پژوهش تبیین بحث عدل جزایی است؛ بدین معنا که شاکله زیبای برزخی و اخروی ثمره مُترتّب عِلّی اعمال و اخلاق حسنه در رسوخ ملکات شاکله دنیوی است.

aesthetic explanation of shakleh verse in mulla sadra’s interpretive works

in the present study, with a review of mulla sadra’s ontological foundations in a descriptive-analytical method, in addition to examining the effect of each of the foundations of transcendent wisdom on the interpretive interpretations of shakeleh (form) verse, it is aimed to see how could they have been used in sadra’s aesthetic discussions. according to mulla sadra, the image of god is beautiful names and attributes, existing in the essence of his existence. the form of creation is the full manifestation of all the names of the divine goodness, which has an eternal origin, and in every moment, a dignity of things and the womb of the original belly of the best of creators appear in the good system. the primary form of man is the god-given nature that man, with the power of intellect and free will and by repeating attributes and habits, forms the secondary form of his existence in the shape of crimean or ugly attributes, bringing paradise or hell for every man according to his worldly and otherworldly situation, and then creates and leads him to the highest or the lowest level. the purpose is to show a part of sadra’s aesthetic interpretation so that the research results can be used in educating the individual and social structure of educators. one of the many uses of research is to explain the issue of criminal justice; in other words, the beautiful form of purgatory and the hereafter is the result of orderly causal actions and good morals in the penetration of worldly forms.