رویای رسولانه در بوته نقدی نو با تاکید بر آراء محدثان و مفسران فریقین

در ﺗﺌﻮری اﺧﯿﺮِ ﻋﺒﺪاﻟﮑﺮﯾﻢ ﺳﺮوش، قرآن کریم رویای‌ پیامبر(ص) دانسته و نقش پیامبر(ص) را از نقش قابلی به فاعلی تغییر داده ‌‌است. تحقیق حاضر به روش تبیینی و تحلیلی دلائل نقلی، تاریخی و تشبیه و تعبیر تئوری یاد شده را با تاکید بر آراء محدثان و مفسران فریقین ارزیابی، و میزان اعتبار این دلائل را سنجیده است. یافته‌ها حاکی از آنست مغالطه‌گری در برخی مقدمات؛ تفسیر به رای در آیات قرآن؛ توهم عدم انسجام برخی از آیات با یکدیگر؛ سوء برداشت از برخی روایات؛ انکار جبرئیلی که نه تنها بر پیامبر اسلام بلکه بر پیامبران قبل از ایشان نیز نازل می‌شده‌ است؛ استفاده از قیاس مع الفارق؛ و وجود تناقض در کلام خود دکتر سروش، به طوری که از یک طرف قرآن را رویای صادقه دانسته و از سوی دیگر آن را نیازمند تعبیر می‌‌داند، به استنتاج لغزنده وی از این مقدمات منجر شده است. در مصادر معتبر فریقین و اسناد تاریخی نه تنها به ادعای خواب پیامبر حین نزول وحی اشاره‌ای نشده‌ است و به نظر می‌رسد این اخبار از جعلیات و اسرائلیات احبار یهود با هدف کاستن اعتبار و حجیت ظواهر و احکام عملی قرآن کریم باشد، بلکه رویایی نبودن قرآن و کلام خداوند بودنِ آن با دلائل معتبر عقلی، نقلی و تاریخی قابل اثبات است؛ و باید توجه داشت در متون اسلامی، تمسک به ظواهر آیات و روایات، و اعراض از بواطن آنها ضلالت و کفر آشکار دانسته شده که اضلال دیگران را نیز در پی دارد.

new critique of apostolic dream emphasizing views of shiite and sunni traditionists and commentators

dr. soroush considers the qur’an to be the dream of the prophet in his latest theory; and he has changed the role of the prophet from a capable role to an active role. the present study has evaluated the narrative and historical reasons of the mentioned theory by descriptive and analytical methods with emphasis on the opinions of the narrators and commentators of the two sects, and has measured the validity of these reasons. the findings indicate that the premise has led to his slippery inference, such as fallacies in some premise; interpretation by opinion in quranic verses; the illusion of incoherence of some verses with each other; misunderstanding of some narrations; gabriel’s denial that was revealed not only to the prophet of islam but also to the prophets before him; using analogy with the difference; the existence of contradiction in dr. soroush’s own words. in the authentic sources of the sects and historical documents, not only is the claim of the prophet’s dream during the revelation not mentioned, and it seems that this news is fake news of the jews with the aim of reducing the validity of the appearances and practical rulings of the holy quran, the non-dreaminess of the qur’an and its word of god can be proved by valid rational, narrative and historical reasons. it should be noted that in islamic texts, relying on the appearances of verses and deviating from them, is considered a clear misguidance and disbelief, which leads to the misguidance of others.