بررسی تحلیلی اسناد و دلالتِ روایات تفسیری آیۀ 31 سورۀ بقره بر وجود پیشینی اهل‌بیت علیهم السلام

در جریان انتصاب خلیفۀ الهی، قرآن کریم از تعلیم اسماء به حضرت آدم خبر می‌دهد؛ اسمائی که بر ملائکه عرضه می‌شود و آن‌ها اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند: ﴿وَ عَلَّمَ آدَمَ الْاَسْماءَ کُلَّها ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلائِکَةِ...﴾ (البقره:31). چیستی و مصادیق این اسماء همواره مورد بحث و اختلاف مفسران بوده که در دو رای، قابل ساماندهی است: 1. تعلیم همۀ حقایق عالم 2. شناساندن ارواح اهل‌بیت علیهم السلام که مستند به سه روایت تفسیری است. پژوهش حاضر، با تحلیل سندی و محتوایی، سه روایت یادشده را به ‌شهادت مویدات قرآنی و روایی، قابل اعتماد ارزیابی ‌می‌کند. آنگاه در مواجهۀ این روایات با دستۀ دیگری از روایات، از میان سه رویکرد مفسران، دیدگاه جمع بین دو دسته روایت را برمی‌گزیند؛ اما برای رفع اشکال‌های برخی مفسران، به این تحلیل می‌رسد که حقایق همۀ موجودات عالم به حضرت آدم، تعلیم داده شد که والاترین مصادیق آن، ارواح اهل‌بیت(ع) بوده؛ اما اسمائی که بر ملائکه عرضه شده و آن‌ها به دلیل مرتبۀ ناز‌‌ل‌تر از آن مطلع نبودند، تنها حقیقت اهل‌بیت بوده است. شواهد درون‌متنی آیه نظیر تفاوت ضمائر آیه، تفاوت کاربرد واژگان تعلیم در مورد آدم و انباء در مورد ملائک، نیز دقت در کاربست الفاظ روایاتِ سه‌گانه این رای را تقویت می‌کند. بنابراین، آیۀ تعلیم اسماء با استناد به این سه روایت بر وجود نوری اهل‌بیت و تقدم خلقت نوری آنان بر آفرینش حضرت آدم، دلالت دارد.

An Analytical Study of Sanads and Implications of Interpretive Narrations of Verse 31 of Surah Al-Baqarah to Pre-Existence for Ahl al-Bayt (AS)

Regarding to the appointment of the Divine caliph, the Holy Qur’an mentions teaching the names to Prophet Adam (AS), namely those names presented to the angels who declared their ignorance: “And He taught Adam the Names, all of them; then presented them to the angels” (Q, 2:31). The quiddity and instances of these names have always been discussed and disputed by exegetes, which may be categorized into two: 1) God taught him the whole realities of the world. 2) God introduced him the souls of the Ahl AlBayt (AS), based upon three interpretive narrations. Analyzing the sanads and contents, this study assesses the three aforementioned narrations to be reliable, regarding Qur’anic and narrative evidence. Then, with regards to another group of narrations that are in contrast to these narrations, from among three approaches of the exegetes, the collective view between the two categories of narrations is selected. In order to solve the issues presented by some exegetes, it is concluded that the realities of all beings in the universe were taught to Prophet Adam, the highest instances of which were the souls of the Ahl alBayt (AS). However, the names presented to the angels, of which they were not aware due to their lower rank, were only the realities of Ahl alBayt (AS). The intext evidence of the verse, such as the difference in the pronouns, the difference in the usage of the word “teaching” regarding to Prophet Adam (AS), and the word “inform” regarding to the angels, as well as the accuracy in using the words of the three narrations reinforces this idea. Therefore, the verse of “teaching the names” by referring to these three narrations indicates the lightening existence of Ahl alBayt (AS) and the precedence of their shining creation over the creation of Adam (AS).