تحلیل مقصود از «معنی» در معناشناسی قرآن

معناشناسی قرآن، تفسیر موضوعی روشمندی است که اگر منطبق بر ‏مبانی قرآنی صورت بگیرد، قادر است معنای الفاظ را در جهان‌بینی ‏خالق هستی به بشر عرضه دارد و فرهنگ الهی را تبیین نماید. اما پیش ‏از هر اقدامی باید مراد از «معنی» در معناشناسی قرآن معلوم گردد. در ‏این پژوهش، به منظور دست یافتن به تعریفی پدیدارشناسی از «معنی» ‏در معناشناسی قرآن، به بررسی تعریف معنی، مفهوم، مصداق، ‏معناشناسی و کاربردشناسی پرداخته شده است. همچنین با توجه به ‏تاثیر کاربردشناسی در تعریف «معنی» مدنظر، ویژگی‌های موثر متکلم ‏و مخاطب قرآن در تعریف «معنی»، مشخص ‌گردیده است. علاوه بر ‏این، تحلیلی از پاره‌ای نظریات اندیشمندان مسلمان در باب معنایی که ‏لفظ بر آن تعلق می‌گیرد، و در تعیین معنای «معنی» و در نهایت ‏گزینش روش مناسب، اثرگذار است، ارائه گشته و با بهره‌گیری از ‏‏«اصل بدن‌مندی» در نقد نظریه «روح معنا»، مجازی بودن تعلق لفظ بر ‏معانی عوالم علوی، اثبات و قابلیت مکاتب معناشناسی در بررسی ‏معانی قرآنی نشان داده شده است. در پایان، با ارائه خصوصیاتی که ‏‏«معنی» در معناشناسی قرآن باید دارا باشد، برتری مکتب شناختی در ‏تحلیل مفردات قرآنی به اثبات رسیده و با توجه به تعریف «معنی» در ‏این مکتب، برخی ویژگی‌های دیگر معنی قرآنی، بیان گردیده است.‏

Analysis of Meaning of Meaning in Semantics of the Qur’an

The semantics of the Qur’an is a methodical thematic interpretation that is able to present the meaning of words in the worldview of the Creator of the Universe to human beings and explain the Divine culture, provided that it is performed in accordance with Qur’anic principles. First of all, “the meaning” should be determined in the semantics of the Qur’an. This research studies the definition of meaning, concept, applicability, semantics and pragmatics to show a phenomenological definition of “meaning” in the Qur’anic semantics. Also, according to the effect of pragmatics in defining the proper “meaning”, the effective characteristics of the Speaker and the addressee of the Qur’an in defining “meaning” have been specified. In addition, some of the theories of Muslim scholars regarding the meaning on which the word is assigned, and affect in determining the “meaning” and finally selecting the appropriate method, is analyzed. Accordingly, based on the “principle of embodying” in the critique of the theory of “the spirit of meaning”, it is approved that the word using for meanings of the transcendent worlds is metaphorical. Additionally, the capability of semantics schools for studying the Qur’anic concepts is shown. Finally, through illustrating the characteristics that “meaning” should have in the Qur’anic semantics, the superiority of the cognitive school in analyzing Qur’anic vocabulary is proven. Based on the definition of “meaning” in such a school, some other features of the Qur’anic meaning are expressed as well.