تحلیل تاریخی قرائات منسوب به ائمه (ع): مطالعۀ موردی آیۀ 33 سورۀ آل عمران

قرائات منسوب به ائمه (ع) در بسیاری موارد مشتمل بر زیاده‌ای نسبت به متن مصحف رسمی هستند. برخی ماهیت این قرائات را نه قرآنی، بلکه تفسیری شمرده‌اند. مواردی که نسبت به گونه‌ای تغییر در متن مصحفِ رسمی بیان‌ صریح‌تری دارند نیز گاه از اساس ردّ و گاه به‌گونه‌ای توجیه شده‌اند. در عین‌حال، فارغ از صحت یا عدم صحت انتساب این قرائات به ائمه (ع)، بررسی زمینه‌های تاریخی شکل‌گیری آنها کمک زیادی به تحلیل ماهیتشان می‌کند؛ درنتیجه، مسالۀ این مقاله تحلیل تاریخی این قرائات است، بدین معنا که قصد دارد بافت تاریخی شکل‌گیری آنها را مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور، به مطالعۀ موردی زیادۀ «آل‌ محمد» در قرائات منسوب به اهل بیت (ع) در آیۀ 33 آل‌عمران پرداخته و نشان داده است که این زیاده در فضایی که گروه‌های سیاسی مختلف برای انتساب مدلول به «آل» در دالّ مرکزی «آل‌ محمد» می‌کوشیدند، درصدد معرفی ذریۀ نبی اکرم (ص) به عنوان مصداق آل‌ محمدِ برگزیده و مصطفای الهی بوده است. عدم هماهنگی این زیاده با بافت متنی‌ای که در آن درج شده است، و هماهنگی زیادش با بافت موقعیتی رواجش از دیگر سو، موید ماهیت غیرقرآنی آن است. . . . . . . . . . . . . .

Historical analysis of readings attributed to the Imams (AS): Case study of Q:3:33

The readings attributed to the Imams (as) in many cases contain more than the text of the canonical Qur’an. Some have considered the nature of these readings not Qur’anic, but interpretive. Also, the cases that have a more explicit statement about the type of change in the text of the canonical Mus’ḥaf are sometimes justified or rejected. At the same time, regardless of the correctness or incorrectness of the attribution of these readings to the Imams (as), examining the historical contexts of their formation helps a lot in analyzing their nature; Consequently, the issue of this paper is the historical analysis of these readings, in the other words its going to examine the historical context of their formation. Therefore, the case of ʾĀlMuḥammad excess in the readings attributed to the Imams (AS) in Q:3:33 has been studied, and has been shown that in the discourse that the different political groups were trying to attribute a meaning to ʾĀl in the central sign of ʾĀlMuḥammad, this excess was trying to introduce the descendants of the Holy Prophet (PBUH) as an example of the chosen ʾĀlMuḥammad. The inconsistency of this excess with the context of the text in which it is inserted, and its great harmony with the discourse of its prevalence date on the other hand, confirms its nonQur’anic nature.